Stan zapalny jamy ustnej – leczenie i zapobieganie
Stan zapalny jamy ustnej to dolegliwość, która odpowiada za uczucie nieprzyjemnego dyskomfortu. Stopień jego nasilenia zależy od bezpośredniej przyczyny, która wywołuje zmiany w jamie ustnej. Jakie są najczęstsze objawy zapalenia śluzówki? Co robić, by ograniczyć ryzyko występowania objawów?
Zapalenie jamy ustnej – objawy
Zapalenie jamy ustnej to stan, w którym dochodzi do wystąpienia kilku nieprzyjemnych objawów. Ich nasilenie oraz rodzaj wykazują związek z bezpośrednią przyczyną odpowiadającą za powstanie choroby jamy ustnej. Początkowo występuje ból, pieczenie i zaczerwienienie. Często pojawia się także obrzęk błony śluzowej i jej tkliwość, zwłaszcza w kontakcie z jedzeniem. Może to utrudniać gryzienie i połykanie.
Niekiedy pojawiają się różnego rodzaju wykwity – zmiany w kolorze białym na błonie śluzowej gardła i jamy ustnej (w zapaleniu grzybiczym), pęcherzyki z przejrzystym płynem (w wirusowym zapaleniu jamy ustnej) czy grudki w kolorze czerwonym na śluzówce policzków, wargach, dziąsłach czy wewnętrznej stronie policzków (w aftowym zapaleniu jamy ustnej). Infekcji jamy ustnej zwykle towarzyszy też nieprzyjemny zapach z ust.
Czy wiesz, że nieleczona choroba dziąseł może zrujnować zdrowie całego organizmu? Sprawdź 5 najbardziej groźnych skutków problemów z dziąsłami
Kontaktowe zapalenie jamy ustnej
Kontaktowe zapalenie jamy ustnej to zespół objawów, które rozwijają się na podłożu alergicznym. Bezpośrednim czynnikiem odpowiedzialnym za powstawanie zmian w jamie ustnej jest wówczas kontakt z alergenem, którym może być zarówno składnik pokarmowy (np.: barwnik w napoju, gumie do żucia czy w paście do zębów) lub środek użyty do produkcji kosmetyków (np.: balsamu do ust czy szminki), jak i nikiel (stosowany w protezach zębowych, stałym aparacie ortodontycznym). Niekiedy zmiany w jamie ustnej na tle zapalnym mogą wystąpić w wyniku działania niektórych leków (np.: sterydów).
Leczenie zapalenia jamy ustnej
Leczenie dolegliwości związanych z rozwojem stanu zapalnego w ustach należy rozpocząć od zdiagnozowania bezpośredniej przyczyny. Terapię dostosowuje się do odpowiedniego czynnika sprawczego, stosując np.: leki antybakteryjne, przeciwwirusowe czy przeciwgrzybicze. By szybko uśmierzyć objawy, zaleca się działania doraźne (tj.: leczenie przeciwbólowe, maści czy żele o działaniu miejscowym).
Płyn do płukania jamy ustnej z chlordeksydyną
W przypadku objawów stanu zapalnego toczącego się w jamie ustnej, ulgę przynosi stosowanie płynu do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną. Jest to substancja, która posiada potwierdzone badaniami właściwości sprzyjające redukcji płytki bakteryjnej. Długotrwale ogranicza też namnażanie szkodliwej flory bakteryjnej. Regularne stosowanie dobrego płynu do ust sprzyja także regeneracji błony śluzowej jamy ustnej. Jest to skuteczny środek w terapii chorób przyzębia.
Jak zapobiegać i łagodzić zapalenie jamy ustnej?
Najlepszym sposobem na ograniczenie ryzyka wystąpienia chorób śluzówki jamy ustnej jest wypracowanie odpowiednich nawyków. Ważna jest przy tym nie tylko dbałość o odpowiednie metody pielęgnacyjne, ale także wyrobienie właściwych zwyczajów żywieniowych.
Nawyk codziennej higieny jamy ustnej
Codzienna dbałość o utrzymanie czystości jamy ustnej w znacznym stopniu zmniejsza ryzyko rozwoju stanu zapalnego jamy ustnej. Ważny jest zatem odpowiedni dobór środków higienicznych.
- Szczoteczka do mycia zębów powinna posiadać miękkie włosie. Wówczas jej używanie pozwoli uniknąć powstawania ran w jamie ustnej.
- Istotna jest także technika mycia zębów. Dla zachowania dobrej kondycji dziąseł należy unikać ruchów szorujących oraz stosowania dużej siły.
- W celu profilaktyki próchnicy oraz redukcji gromadzonej płytki bakteryjnej i tworzenia się kamienia nazębnego, warto używać każdego dnia pasty do zębów, która posiada podwójny system antybakteryjny. Dzięki odpowiednio dobranym składnikom – chlorheksydynie oraz chlorkowi cetylopirydyny – nie tylko zmniejszy akumulację płytki nazębnej, ale także skutecznie ograniczy namnażanie szkodliwej flory bakteryjnej. Pozwoli to na zachowanie zdrowych zębów oraz tkanek dziąseł. Warto postawić na produkt zawierający witaminę E czy prowitaminę B5, które sprzyjają rewitalizacji śluzówki, co łagodzi zapalenie błony śluzowej jamy ustnej.
Ważne jest regularne szczotkowanie. Należy pamiętać, że najlepsze efekty przynosi mycie zębów przynajmniej dwa razy dziennie.
Poznaj 5 faktów na temat zdrowia dziąseł, które zaskoczyły nawet naukowców
Odpowiednie nawyki żywieniowe
Właściwe zwyczaje żywieniowe wykazują istotny wpływ na ogólną kondycję całego organizmu, w tym także jamy ustnej. Zauważono, że brak wybranych mikro- i makroelementów pogarsza stan błon śluzowych i tkanek dziąseł, może również negatywnie oddziaływać na szkliwo zębów. Zwiększa to ryzyko pojawienia się objawów zapalenia jamy ustnej. Aby przyśpieszyć regenerację błony śluzowej, warto zwrócić szczególną uwagę na obecność wybranych grup produktów w diecie. Korzystnie, gdy codzienny jadłospis uwzględnia pokarmy zawierające witaminy z grupy B (ograniczającej występowanie stanów zapalnych) oraz witaminę C (przyspieszającą proces gojenia ran).
Dobrze, gdy ograniczy się spożywanie tych, które są nadmiernie pikantne, mocno solone oraz kwaśne (zwłaszcza cytrusów i kiszonek). Ich częste jedzenie nasila wystąpienie nieprzyjemnych symptomów zapalenia śluzówki. Dyskomfort powoduje również przyjmowanie posiłków nadmiernie gorących lub mocno zmrożonych.
Warto pamiętać też o właściwym poziomie nawilżenia, czyli wypijaniu przynajmniej 2 litrów płynów dziennie (najlepiej wody mineralnej niegazowanej). Doradza się unikanie mocnej kawy czy herbaty, które sprzyjają wysuszaniu błon śluzowych jamy ustnej. Zaleca się również ograniczenie spożywania alkoholu i zerwanie z nałogiem tytoniowym. Używki te istotnie wzmagają nasilenie odczuwanych nieprzyjemnych objawów, m.in.: zapalenia policzków czy stanu zapalnego podniebienia. Jeśli dojdzie do potwierdzenia grzybiczej infekcji jamy ustnej, należy ograniczyć produkty zawierające węglowodany proste i wprowadzić te bogate w żywe kultury bakterii (np.: kefiry, jogurty naturalne).
Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.