Pęknięty ząb – co robić?

Pęknięty ząb to problem nie tylko natury estetycznej. Wiąże się też z dolegliwościami bólowymi. Istnieje szereg sytuacji zwiększających ryzyko uszkodzenia zębów. Warto znać zasady postępowania w przypadku pęknięcia zęba oraz metody leczenia tego problemu. Co robić, gdy pęknie ząb?

Szkliwo to jedna z najtwardszych tkanek organizmu. Niestety fakt, iż pokrywa ono powierzchnię zębów, nie czyni ich niezniszczalnymi. Istnieją warunki i czynniki uszkadzające jego strukturę. Pęknięte szkliwo znacząco zmniejsza wytrzymałość zębów. 

Na początku dochodzi do powstania rys szkliwnych, które nie dają żadnych objawów. Mogą dotyczyć zarówno zębów przednich, jak i bocznych. Z czasem dochodzi do osłabienia zębów, przez co stają się bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne. Wzrasta zatem ryzyko pęknięcia zęba wzdłuż i w pionie.

Najczęstszą przyczyną pęknięcia zęba jest uraz mechaniczny (np. upadek, uderzenie) oraz choroba okluzyjna (czyli zaburzenie kontaktu zębów łuku górnego i dolnego). Na znaczące osłabienie szkliwa, a tym samym na istotne zmniejszenie wytrzymałości mechanicznej uzębienia, wpływają również zmiany próchnicze. 

Na kondycji zębów istotnie odbija się też dieta. Niektóre pokarmy mają destrukcyjny wpływ na zęby (np.: dieta obfitująca w węglowodany czy twarde pokarmy, np. orzechy).

Poznaj sposoby na remineralizację szkliwa

Ząb poddany leczeniu kanałowemu jest martwy. Staje się słabszy niż reszta zdrowego, żywego uzębienia. Z reguły, w efekcie zmian próchniczych i przeprowadzonej terapii zachowana zostaje część pierwotnego zęba (tylko jedna bądź dwie jego ścianki). Stomatolog musi usunąć zanieczyszczone tkanki miękkie oraz twarde, co powoduje, że ściany komory i korzenia zęba stają się cieńsze. Wpływa to znacząco na obniżenie jego wytrzymałości mechanicznej. 

Dodatkowo, ząb martwy (czyli pozbawiony miazgi) jest narażony na większy nacisk niż zdrowy i żywy, ponieważ nie ma receptorów czuciowych - brak mu podstawowego mechanizmu zabezpieczającego go przed zbyt dużym naciskiem. Zwiększa się zatem ryzyko pęknięcia zęba leczonego kanałowo.

Podpowiadamy, jak poradzić sobie z nadwrażliwością zębów

Pęknięty korzeń czyni ząb wrażliwy na nagryzanie. Ból pojawia się w chwili zwalniania nacisku oraz przy próbie wciągania powietrza. Niekiedy dyskomfort bólowy może występować też samoistnie, bez specjalnego bodźca.

Uzębienie staje się nadwrażliwe na czynniki termiczne, czyli zimne oraz gorące pokarmy i płyny. Zwykle pęknięcia korzenia dotyczą zębów po przeprowadzonym leczeniu endodontycznym. 

Pasta do zębów GUM® SensiVital®+

Najważniejszą zasadą w przypadku pękniętego zęba w pionie i w poziomie jest konieczność udania się do stomatologa. Tylko specjalista na podstawie: zgłaszanych objawów, testu na opukiwanie poziome i pionowe, badania żywotności zęba, testu na nagryzanie, sprawdzenia ruchomości pękniętego fragmentu oraz diagnostyce radiologicznej prawidłowo ustali plan leczenia.

Postępowanie terapeutyczne będzie związane z tym, ile i jakiej jakości tkanek zęba pozostało. Gdy dojdzie do oderwania się pękniętego fragmentu zęba, należy go zatrzymać i przechować w roztworze soli fizjologicznej lub własnej śliny do czasu wizyty u dentysty. Być może będzie szansa na jego doklejenie. Ważne jest by ograniczyć dotykanie okolicy, w której znajduje się pęknięty ząb.

Czy wiesz, jak wzmocnić ruszające się zęby?

Istnieje kilka sposobów na leczenie pękniętego zęba.

Gdy dojdzie do ukruszenia i oderwania się niewielkiego kawałka, możliwe jest uzupełnienie braku za pomocą światłoutwardzalnego wypełnienia kompozytowego. Jeśli problem dotyczy zęba przedniego wykonuje się bonding. Podczas zabiegu przeprowadzana jest nadbudowa żywicą kompozytową, formowanie kształtu, a następnie polerowanie i utwardzanie zęba.

W przypadku większych uszkodzeń, stosuje się odbudowę za pomocą licówek, czyli cienkich ceramicznych płatków mocowanych cementem na zewnętrznej powierzchni zęba. Licówki wykonywane są w pracowni protetycznej na podstawie wycisku. Jest to trwałe rozwiązanie, które utrzymuje się, zależnie od materiału wykonania, nawet aż do 30 lat.

Gdy dojdzie do bardzo poważnego (dużego) uszkodzenia zęba, zaleca się koronę całkowicie zakrywającą pęknięcie lub złamanie. Takie rozwiązanie silnie wzmacnia i chroni przed utratą zęba. Jest to leczenie wymagające czasu – do chwili wykonania właściwej korony przez protetyka, pacjent nosi koronę tymczasową. Jeśli dojdzie do uszkodzenia miazgi zębowej, najpierw ząb poddawany jest leczeniu kanałowemu. 

Gdy ząb pęknie poniżej linii dziąsła, jedynym rozwiązaniem może być jego ekstrakcja. Powstałą lukę w uzębieniu należy uzupełnić. Uchroni to pozostałe zęby przed przesuwaniem. W takim przypadku stosuje się implant stomatologiczny lub most.

Zęby nie mają właściwości regeneracyjnych. Z tego powodu uszkodzony, pęknięty ząb nie może się zrosnąć. Aby przywrócić pierwotny wygląd uzębienia po złamaniu, ukruszeniu czy pęknięciu zęba, należy bez zbędnej zwłoki udać się na konsultację do stomatologa. Tylko interwencja dentysty rozwiąże powstały problem.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.