Najczęstsze urazy w jamie ustnej

Afty

Afty to niewielkie, lecz bolesne owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej. Mają formę wrażliwej na dotyk rany, dlatego wywołują dyskomfort podczas dotyku i spożywania posiłków.

Powstawanie aft wiąże się najczęściej z odniesionym urazem mechanicznym. Afta na dziąśle czy na podniebieniu może pojawić się na skutek uszkodzenia śluzówki widelcem lub szczoteczką do zębów. Poparzenie gorącym napojem czy potrawą także w wielu przypadkach skutkuje wystąpieniem zmiany np. w postaci afty na języku. Afta na wardze, mylona czasem z opryszczką, bywa z kolei konsekwencją przygryzienia ust.

Kiedy pojawi się tzw. fistuła w jamie ustnej, leczenie jest przede wszystkim objawowe. Choć zmiany zwykle po kilku dniach znikają samoistnie, warto złagodzić uciążliwe dolegliwości, stosując preparaty ochronne i przeciwbakteryjne. Niezwykle ważna jest odpowiednia higiena jamy ustnej, zmniejszająca ryzyko wystąpienia powikłań.

Grzybica jamy ustnej

W przebiegu grzybicy ust objawy są dość charakterystyczne. Kandydoza jamy ustnej cechuje się białym nalotem na języku, który, po otarciu, pozostawia lekko krwawiące plamy. Towarzyszy mu nieprzyjemny oddech, pękanie kącików ust, bolesność języka, a nawet problemy z połykaniem.

Grzybica ustna to najczęściej efekt nadmiernego rozrostu populacji Candida albicans, drożdżaków fizjologicznie zasiedlających tylną część języka. Zakażenie zwykle kojarzone jest jako skutek uboczny antybiotykoterapii, jednak przyczyną często bywa także długotrwałe drażnienie śluzówki.

Problem ten występuje u osób noszących aparat ortodontyczny lub protezę – mówimy wówczas o protetycznym zapaleniu jamy ustnej – i dotyczy nawet połowy użytkowników protez. Naruszenie ciągłości tkanek skutkuje rozwojem infekcji, która może objąć krtań, tchawicę i gardło. Namnażaniu chorobotwórczych patogenów sprzyjają zaniedbania w higienie.

 Grzyb na ustach leczony jest zwykle miejscowo po wykonaniu badania mykologicznego.

Przygryzanie warg lub śluzówki policzków

Notoryczne gryzienie warg bądź policzków ma najczęściej podłoże psychologiczne. Przygryzienie policzka bywa sposobem na rozładowanie skumulowanego stresu, reakcją na strach czy nudę. Częste obgryzanie warg daje nieciekawy efekt estetyczny. Usta są pokryte licznymi rankami, krwawią, pękają, stają się opuchnięte. Nieuświadomiony nawyk może mieć jednak poważniejsze skutki.

Przygryziona warga stanowi wrota otwarte dla różnego rodzaju mikrobów – bakterii i grzybów – które mogą stać się przyczyną rozległego zakażenia. Uraz tego typu wiąże się też z ryzykiem powstania wspomnianych już aft, które w takiej sytuacji mogą stać się problemem nawracającym. Jeżeli to dziecko ciągle gryzie wargi, narażone jest na powstanie wad zgryzu (tyłozgryzu lub przodozgryzu). Najgroźniejszą konsekwencją nieustającego drażnienia błon śluzowych poprzez ich przygryzanie jest rozwój zmiany nowotworowej.

Leczenie wymaga konsultacji stomatologicznej i psychologicznej. 

Noszenie kolczyków w jamie ustnej

Piercing języka to nieustający trend, nie tylko wśród młodzieży. Niezależnie od opinii dotyczących efektu wizualnego, przebicie języka to, z formalnego punktu widzenia, rodzaj urazu i – jak uszkodzenie ciała w innych lokalizacjach, może wiązać się z wystąpieniem powikłań.

Kolczyk na języku jest ciałem obcym, który drażni delikatną błonę śluzową jamy ustnej. Może to powodować rozwój przewlekłych stanów zapalnych, mających skłonność do nowotworzenia. Ponadto, nieustanny kontakt kolczyka z dziąsłami sprzyja cofaniu się ich linii, co z kolei stwarza dogodne warunki do rozwoju paradontozy. Problemem bywa także nadwrażliwość zębów na zimne i gorące temperatury, będąca rezultatem odsłonięcia kanalików zębinowych.

Obecność kolczyka w języku nie pozostaje obojętna wobec stanu zębów. Częste uderzenia biżuterii o szkliwo powoduje mikrourazy, co osłabia ich strukturę, sprawiając, że stają się bardziej kruche i podatne na powstawanie zmian o charakterze próchniczym.