Co to jest afta i dlaczego powstaje w jamie ustnej?

Afty to zmiany w obrębie jamy ustnej o niewyjaśnionej etiologii. Są źródłem nieprzyjemnych dolegliwości bólowych. Warto zatem wiedzieć jak leczyć afty. Poznanie przyczyny od czego robią się wykwity jest pomocne w ich leczeniu. Istnieją domowe sposoby na afty skutecznie pozwalające na ich pozbycie się.

Skąd się biorą afty?

Afty to wykwity będące typem owrzodzeń, które przyjmują postać nadżerek. Przyczyny skąd się biorą afty nie są jednoznaczne. Wskazuje się najczęściej na:

• niewłaściwą higienę jamy ustnej, sprzyjającą rozwojowi próchnicy
• drobne urazy w jamie ustnej powstające w czasie szczotkowania zębów, jako efekt przeprowadzonego zabiegu stomatologicznego czy noszonego aparatu ortodontycznego lub niewłaściwie dobranej protezy zębowej,
• przemęczenie oraz silny, długotrwały stres,
• konserwanty oraz sztuczne barwniki zawarte w spożywanych produktach oraz nietolerancje żywieniowe (np. glutenu) i niedobory żywieniowe (brak witaminy B12, żelaza czy kwasu foliowego),
• infekcje wirusowe i bakteryjne,
• alergie,
• zmiany hormonalne,
• choroby ogólnoustrojowe (np.: choroba refluksowa, celiaklia, zaburzenia autoimmunologiczne, zakażenie wirusem opryszczki czy brodawczaka, choroba Leśniowskiego-Crohna),

czynniki i skłonności genetyczne (afty występują rodzinnie).

Dlaczego afty powstają w jamie ustnej? 

Główna przyczyna aft w jamie ustnej to nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Bardzo często drobne urazy w jamie ustnej sprzyjają wykwitom. Przygryzanie policzków, uszkodzenia śluzówki w efekcie zbyt mocnego szczotkowania zębów czy na skutek noszonego aparatu ortodontycznego istotnie sprzyjają owrzodzeniom w jamie ustnej. Nie bez znaczenia jest też obgryzanie paznokci czy długopisów oraz jedzenie niemytych warzyw i owoców.

Gdzie mogą tworzyć się afty?

Nadżerki najczęściej powstają na błonie śluzowej jamy ustnej. Przede wszystkim,  wyróżnia się afty:

• na wardze (na ustach),
• na języku,
• pod językiem,
• na wewnętrznej stronie policzka,
• w gardle (na tylnej ścianie),
• na dziąśle,
• na podniebieniu miękkim.

Szczoteczka do języka – sposób na bezpieczne usuwanie osadu

Jak wyglądają afty?

Zmiany te są płytkie, dobrze ograniczone o owalnym lub okrągłym kształcie. Na górnej powierzchni są pokryte nalotem w kolorze białym. W ich otoczeniu powstaje stan zapalny, a okolica staje się nieprzyjemnie bolesna. Często pojawia się powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Afty mogą pojawiać się pojedynczo lub postaci mnogiej.

Afty - jak długo się goją?

Czas gojenia się aft zależy od wielkości wykwitu. Zmiany małe (afty Mikulicza) w formie nadżerek goją się w ciągu 7–14 dni i zwykle nie przekraczają 0,5–1 cm. Wykwity duże (afty Suttona) przekraczają 1 cm, a czas potrzebny do pozbycia się ich to ok. 3–4 tygodni. Zwykle po ich wygojeniu zostają blizny.

Owrzodzenie języka i dziąseł? To może być grzybica jamy ustnej!

Jak pozbyć się afty?

Z uwagi na bolesność zmian, warto znać sposoby jak pozbyć się aft. W terapii wykwitów w jamie ustnej stosuje się głównie środki miejscowo o działaniu ściągającym i wysuszającym.

Jak szybko pozbyć się afty?

W celu szybkiego uśmierzenia dolegliwości bólowych w skutek postania owrzodzeń warto wiedzieć co jest dobre na afty. W aptekach dostępne są różne preparaty na afty oraz domowe sposoby leczenia nadżerek w jamie ustnej. 

Jak pozbyć się afty w jeden dzień?

Nie istnieje cudowny sposób jak pozbyć się aft w jeden dzień. Dyskomfort związany z ich postawaniem można jednak złagodzić stosując domowe sposoby na afty oraz odpowiednio dedykowane środki. Zwykle zmiany małe powinny wygoić się w ciągu 7-14 dni.

Skuteczne preparaty na afty

Zmiany w zakresie jamy ustnej można leczyć za pomocą szerokiej gamy preparatów. Dostępne są żele i pasty na afty. Przyczyniają się one do odizolowania zmiany, co wpływa na ich regenerację. Poleca się także spraye oraz płyn do płukania jamy ustnej które perfekcyjnie nadają się do walki z aftami w trudo_dostępnych miejscach. Przyśpieszają też proces gojenia.

Jak pozbyć się afty domowym sposobem?

Istnieją domowe sposoby na afty. Zaleca się płukanie ust wodą z solą (w szklance wody należy rozpuścić pół łyżeczki) co najmniej 3 razy dziennie, odkażanie zmiany wacikiem nasączonym woda utlenioną czy stosowanie naparów z ziół (szałwii, rumianku czy tymianku). Na afty skuteczna jest również herbata – wystudzony woreczek należy przyłożyć bezpośrednio na zmianę. W łagodzeniu dolegliwości bólowych przydatny jest lód w postaci kostek do ssania.

Czy na afty potrzebny jest antybiotyk?

Zwykle małe zmiany nadżerkowe w jamie ustnej można leczyć  domowymi sposobami lub za pomocą dostępnych w aptekach preparatów na afty. Gdy jednak wykwity pojawiają się często, są duże o ciężkim przebiegu, nie znikają pomimo domowej terapii warto poradzić się stomatologa jak skutecznie pozbyć się aft. Konieczna może okazać się terapia antybiotykiem (np. 5% tetracykliną) oraz sterydami.

Jak zapobiegać nawracaniu aft?

Prawidłowa higiena jamy ustnej w połączeniu ze zrównoważoną dietą pozwolą zapobiegać nawracaniu aft. W diecie warto uwzględniać jogurty z uwagi na zawartość kwasu mlekowego. Jednocześnie zaleca się unikanie potraw pikantnych i kwaśnych, ograniczenie picia gorących napojów oraz spożycia alkoholu.

Jakie witaminy brać, by nie mieć afty?

Witaminy wpływające na zmniejszenie ryzyka rozwoju afty to B12, A oraz E w diecie. Cynk także ma pozytywny wpływ na ograniczenie częstości pojawiania się zmian w jamie ustnej. Jest to dobry sposób jak zapobiegać aftom.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.