Paradontoza – jak leczyć przewlekłe zapalenie przyzębia?

Co to jest paradontoza?

Paradontoza to inaczej zapalenie przyzębia. Jest stanem, na którego powstawanie wpływ mają czynniki genetyczne. Sprzyjać mu mogą jednak również nieodpowiednia higiena jamy ustnej oraz ogólne osłabienie organizmu. Choroba obejmuje struktury otaczające oraz utrzymujące zęby, takie jak: cement korzeniowy, dziąsło, ozębna czy kość wyrostka zębodołowego.

Objawy paradontozy najczęściej pojawiają się po 40. roku życia. Z powodu zapalenia przyzębia może dojść do rozchwiania lub nawet wypadania zębów. Dlatego tak istotne jest zapobieganie tej chorobie, a także właściwe leczenie paradontozy już po jej wykryciu.

Paradontoza a parodontoza – czy to to samo?

Paradontoza zwana jest inaczej parodontozą albo przyzębicą. Leczenie przyzębia nie jest sprawą prostą, a rozpoznanie choroby bywa trudne. Zapalenie przyzębia przez dłuższy czas może rozwijać się bowiem bez charakterystycznych objawów.

Objawy paradontozy są różne i obejmują:

• nieświeży oddech,
• nadwrażliwość dziąseł,
• ból podczas jedzenia czy mycia zębów,
• krwawienie dziąseł,
• zanik dziąseł,
• rozchwianie zębów.

W przypadku paradontozy leczenie jest koniecznością, ponieważ zaniedbane zapalenie przyzębia może prowadzić nawet do utraty zębów stałych.

Po więcej informacji o przyczynach i objawach paradontozy zapraszamy do artykułu: Objawy i przyczyny paradontozy

Paradontoza – etapy choroby

Paradontoza jest dość podstępna, ponieważ rozwija się stopniowo. Ponadto łatwo jest przegapić początkowe objawy zapalenia przyzębia. Ta choroba przyzębia powodowana jest zwykle przez nagromadzenie płytki i kamienia nazębnego. Bytujące na nich bakterie wnikają do kieszonek dziąsłowych, co powoduje ich pogłębianie, odsłonięcie szyjek zębowych i powstawanie coraz bardziej sprzyjającego rozwojowi bakterii środowiska.

Początkowe objawy paradontozy obejmują często zaledwie okresową nadwrażliwość odsłoniętych szyjek zębowych, zaczerwienienie i krwawienie dziąseł podczas szczotkowania czy nieprzyjemny zapach z ust.

Na dalszym etapie zapalenie przyzębia zaczyna dawać coraz poważniejsze objawy. Nieleczone prowadzi do postępującego uszkodzenia tkanek, co ostatecznie skutkuje zanikiem kości wyrostka zębodołowego. Zęby zaczynają wyglądać na dłuższe, może się pojawiać nadwrażliwość na zimno i gorąco. Następnie choroba powoduje ruchomość zębów, które w późniejszym okresie mogą wypadać.

Zaczerwienione i krwawiące dziąsła to zwykle jeden z pierwszych objawów paradontozy, dlatego nie należy go lekceważyć!

Zaawansowana paradontoza i jej dalekosiężne konsekwencje

W zaawansowanym stadium zapalenia przyzębia, nawet już po utracie zębów, może występować miejscowe zapalenie dziąseł i kości. Nieleczona paradontoza może jednak również powodować bardzo groźne powikłania. Bakterie z kieszonek dziąsłowych mogą dostawać się do krwiobiegu i powodować np.:

• choroby serca,
• zapalenia płuc,
• zakrzepicę,
• zmiany miażdżycowe.

Właśnie dlatego leczenie paradontozy jest tak istotne. Im szybciej zostanie podjęte, tym większa będzie szansa na zatrzymanie jej rozwoju i uniknięcie groźnych konsekwencji. Dlatego zauważywszy u siebie potencjalne objawy paradontozy, należy jak najszybciej udać się do stomatologa.

Czy zęby bolą przy paradontozie?

Choroby przyzębia często bywają bagatelizowane przez pacjentów, ponieważ nie wywołują dotkliwego bólu, który często najskuteczniej skłania do wizyty u stomatologa. Nawet w zaawansowanej paradontozie zwykle nie pojawiają się intensywne dolegliwości bólowe. Jednak pacjenci często odczuwają dyskomfort, delikatny ból dziąseł czy swędzenie. Dokuczliwa może być także nadwrażliwość zębów.

Warto pamiętać, że konsekwencje zapalenia przyzębia są bardzo groźne i mogą wpływać na cały organizm. Ból nie powinien być jedynym motywatorem do rozpoczęcia leczenia. Natomiast wczesne wykrycie paradontozy i postępowanie zgodnie z zaleceniami stomatologa zwykle pozwalają uniknąć poważnych problemów.

Zapalenie przyzębia może powodować paradontozę?

Zapalenie przyzębia to właśnie paradontoza. Nie należy mylić zapalenia przyzębia z zapaleniem dziąseł, które dotyka wyłącznie tkanek dziąseł i po wyleczeniu nie pozostawia trwałych szkód w organizmie. Nieleczone zapalenie dziąseł może rozwinąć się w zapalenie przyzębia – paradontozę, która może nieodwracalnie uszkodzić tkanki kostne w jamie ustnej.  Choroby te najczęściej wywoływane są przez bakterie, które zalegają w jamie ustnej w wyniku niewłaściwej higieny i przenikają do kieszonek dziąsłowych. Paradontoza ma też podłoże genetyczne.

To, jak się leczy paradontozę, zależy od stopnia jej zaawansowania. Gdy choroba jest nasilona, pacjent może potrzebować nawet interwencji chirurgicznej, która wiąże się z długim czasem rekonwalescencji.

Aby zapobiec paradontozie, warto prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej, a podczas regularnych kontroli dentystycznych usuwać kamień nazębny i czyścić kieszonki dziąsłowe. Więcej na ten temat piszemy w paragrafie poświęconym profilaktyce paradontozy w dalszej części artykułu.

Jak leczyć paradontozę – leczenie periodontologiczne

Podejrzewając u siebie objawy paradontozy, należy jak najszybciej odwiedzić gabinet stomatologiczny. Choroby dziąseł i przyzębia powinny być leczone przez specjalistę – stomatologa periodontologa. Jeśli paradontoza nie jest zaawansowana, periodontolog zazwyczaj przechodzi do usuwania kamienia nazębnego i nadmiaru płytki nazębnej oraz rekomenduje zmianę sposobu dbania o higienę jamy ustnej (w szczególności zalecane są dokładne szczotkowanie oraz czyszczenia przestrzeni międzyzębowych). Stomatolog zapewne zachęci również do regularnego płukania jamy ustnej płynami stomatologicznymi o właściwościach antybakteryjnych i wzmacniających zęby oraz dziąsła. W poradni periodontologicznej przeprowadza się też różne zabiegi, w tym odklejanie złogów nazębnych.

W zaawansowanej paradontozie, jeśli głębokie tkanki przyzębia objęte są stanem zapalnym, konieczna jest interwencja stomatologa chirurga. Leczenie polega m.in. na usunięciu chorych tkanek albo na ich odtworzeniu. Najpierw wykonuje się jednak prześwietlenie zębów, w celu dokładnego rozpoznania ich stanu, i przygotowania planu leczenia.

W wyniku paradontozy może dojść także do zaniku dziąseł, kiedy to odsuwają się one od zębów, odsłaniając szyjki zębowe. Odbudowa dziąsła jest niezwykle trudna, a recesję dziąseł leczy się niechirurgicznie (m.in. przez usuwanie kamienia i wygładzanie powierzchni korzeni) i chirurgicznie.

Wizyta w poradni periodontologicznej – pomoc specjalisty

Wizytę w poradni periodontologicznej należy poprzedzić usunięciem kamienia naddziąsłowego i płytki bakteryjnej u stomatologa. Podczas badania periodontologicznego lekarz skupia się bowiem na złogach poddziąsłowych, usuwając m.in. cement korzeniowy, w którym rozwijają się bakterie.

Udaj się do stomatologa periodontologa

Stomatolog periodontolog specjalizuje się w profilaktyce, diagnostyce oraz leczeniu chorób przyzębia i błony śluzowej. Leczy m.in. zapalne i niezapalne choroby przyzębia, a w diagnostyce posiłkuje się radiologią stomatologiczną oraz szczękowo-twarzową, jak również tomografią komputerową, badaniami USG czy rezonansem magnetycznym.

Badanie periodontologiczne – przebieg

Zadaniem badania periodontologicznego jest wykrycie wczesnych objawów chorób przyzębia, w tym paradontozy. Leczenie jest bowiem skuteczne, gdy diagnoza jest wczesna i trafna.

Pierwszym etapem badania periodontologicznego jest wywiad stomatologiczny i ogólnolekarski. Następnie lekarz szuka widocznych sygnałów, które wskazują na występowanie zapalenia przyzębia, jak obrzęk, krwawienie czy zaczerwienienie dziąseł.

Kluczową rolę w badaniu odgrywa sondaż, który umożliwia m.in. potwierdzenie obecności kieszonek dziąsłowych i poddziąsłowych osadów nazębnych oraz ocenę stanu, w jakim są tkanki twarde (w tym cement korzenia czy kość zębodołowa). Sonda periodontologiczna umożliwia szybką i prawidłową ocenę stanu dziąseł oraz przyzębia.

Zapalenie przyzębia – leki i antybiotyk

Leczenie paradontozy prowadzone jest przez stomatologa, który w określonych przypadkach na zapalenie przyzębia może zalecić antybiotyk.

To, jaki antybiotyk jest stosowany, zależy od typu stanu zapalnego. Najczęściej w leczeniu paradontozy stosowane są antybiotyki: Amoksycylina, Metronidazol, Doksycyklina i Klindamycyna.

Jeśli chodzi o zapalenie przyzębia, leki mogą mieć formę płynów (np. Dentosept A) lub żeli wcieranych bezpośrednio w miejsce chorobowe (np. Dentinox, Sachol, Baikadent).

Czy można zatrzymać paradontozę?

Wczesne rozpoznanie zapalenia przyzębia jest tak istotne, ponieważ wówczas można podjąć kroki, które spowolnią lub zatrzymają rozwój choroby. Odpowiednio prowadzone leczenie zapalenia przyzębia może doprowadzić do tzw. stanu remisji, w którym choroba nie pogłębia się, a dolegliwości są zdecydowanie złagodzone. Wówczas można również zdecydowanie zmniejszyć ryzyko wypadania zębów.

Czy da się cofnąć paradontozę?

Niestety nawet wczesne wykrycie paradontozy nie umożliwi jej cofnięcia. Jest to bowiem choroba nieodwracalna. Udając się do stomatologa na wczesnym etapie choroby i dbając o właściwą higienę jamy ustnej, można jednak uniknąć wielu przykrych konsekwencji. Wówczas leczenie jest też znacznie prostsze – zwykle sprowadza się do regularnego usuwania kamienia nazębnego i osadów oraz starannego dbania o higienę jamy ustnej w domu.

Jak leczyć paradontozę domowymi sposobami?

Jeśli chodzi o zapalenie przyzębia, leczenie odbywa się w gabinecie stomatologicznym. Nie istnieją domowe sposoby, którymi da się wyleczyć paradontozę. Są natomiast rozwiązania, które pozwalają na właściwą pielęgnację podczas leczenia zapalenia dziąseł oraz produkty profesjonalne do higieny jamy ustnej, które redukując stany zapalne dziąseł, zapobiegają powstawaniu paradontozy.

W leczeniu domowym paradontozy pomocne mogą okazać się np. kuracje ziołowe, w tym preparaty z kory dębu, kłącza pięciornika i koszyczka rumianku. Spełniają one swoje zadanie jednak tylko w przypadku, gdy paradontoza jest jeszcze we wczesnym stadium rozwoju.

Przy leczeniu paradontozy korzystne jest także stosowanie płynów do płukania ust, które zawierają związki o działaniu antybakteryjnym pomagające redukować stan zapalny przyzębia.

Pasta na paradontozę – jaką wybrać?

Powstawaniu paradontozy sprzyja m.in. nadmierna ilość płytki bakteryjnej, dlatego prawidłowe szczotkowanie i stosowanie odpowiednich past w domu mogą redukować ryzyko jej powstawania oraz spowalniać rozwój choroby.

W przypadku gdy wybiera się pastę na paradontozę, warto zwrócić uwagę na to, by produkt pomagał redukować płytkę nazębną, wzmacniał i sprzyjał regeneracji dziąseł oraz miał działanie antyseptyczne i przeciwbakteryjne. Dobra pasta do zębów na paradontozę nie powinna zawierać SLS i alkoholu, które mogą podrażniać dziąsła.

Paradontoza leczenie naturalne – jak wzmocnić dziąsła przy paradontozie?

W przypadku paradontozy leczenie naturalne polega na wykorzystaniu leków roślinnych zawierających m.in. kłącze pięciornika, korę dębu, kłącze wężownika, ziele krwawnika, koszyczek rumianku czy liść szałwii. Szczególnie przydatna bywa szałwia, z której wyciągi i napary działają antybakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwgrzybiczo oraz hamują krwawienia z naczyń krwionośnych.

Jaka dieta przy paradontozie – co trzeba wyeliminować z jadłospisu?

Prawidłowa dieta może pomagać zapobiegać paradontozie oraz spowolnić jej rozwój. Przy tej chorobie zaleca się m.in. dostarczanie organizmowi składników wzmacniających zęby (jak wapń i witamina D) oraz dziąsła (jak nienasycone kwasy tłuszczowe – Omega 3).

Uwaga – w sieci można znaleźć informacje, że przy leczeniu zapalenia przyzębia korzystny jest ocet jabłkowy. Nie należy go jednak stosować jako środka leczniczego. Tego typu domowe sposoby na pewno nie zastąpią kuracji zaleconej przez stomatologa i zabiegów takich jak chociażby profesjonalne czyszczenie zębów.

Co powinno się natomiast ograniczyć lub nawet wyeliminować z diety? Chorobom przyzębia sprzyjają przede wszystkim:

• znaczna ilość cukru,
• biała mąka,
• żywność wysoko przetworzona.

Zdecydowanie niewskazane jest też palenie papierosów, które znane jest jako jeden z czynników powodujących choroby przyzębia.

Jakie witaminy pomogą w leczeniu paradontozy?

W miejsce żywności przetworzonej i cukrów prostych zaleca się zwiększenie ilości spożywanych owoców i warzyw, a szczególności produktów bogatych w antyoksydanty, ponieważ ich wysoki poziom pomaga zapobiegać paradontozie. Warto zwrócić szczególną uwagę na żywność zawierającą duże ilości witaminy C i witaminy E, a także beta-karotenu.

Korzystne będzie więc spożywanie:

• migdałów i orzechów,
• oliwy z oliwek,
• ryb,
• pomidorów,
• brukselki, brokułów, szpinaku,
• czarnej porzeczki, truskawek, kiwi,
• owoców dzikiej róży, rokitnika,
• marchwi,
• dyni,
• papryki,
• brzoskwiń.

Aby zahamować rozwój paradontozy, można też wspomagać się suplementami witaminowymi. Te metody należy jednak traktować wyłącznie jako uzupełnienie leczenia.

Czym grozi nieleczona paradontoza

Jak już wspomnieliśmy, nieleczona paradontoza jest bardzo groźna. Odpowiedzialne za jej rozwój bakterie wpływają negatywnie nie tylko na stan jamy ustnej, ale na dalszym etapie rozwoju również całego organizmu. W zaawansowanym stadium choroby może dochodzić do osłabiania się korzeni zębów i zaniku kości. Linia dziąseł wyraźnie się obniża, a dolną część zębów pokrywają złogi, co stanowi problem estetyczny. W efekcie może dojść nawet do utraty własnych zębów, które osłabione ulegają rozchwianiu, a następnie wypadają. Ich rekonstrukcja jest natomiast długotrwała i bardzo kosztowna.

Wpływ paradontozy na organizm

Ponadto bakterie dostające się w jamie ustnej do krwiobiegu i „wędrujące” po organizmie mogą powodować szereg innych problemów zdrowotnych. Niekiedy choroba przyzębia sprzyja rozwojowi zapalenia płuc. Wykazano też jej związek z chorobami serca, zmianami miażdżycowymi i zakrzepicą.

Zapobieganie paradontozie – najskuteczniejsza profilaktyka zapalenia przyzębia

Istnieje kilka sposobów na to, aby uniknąć zapalenia przyzębia, nawet w przypadku skłonności genetycznych do tej przypadłości. Przede wszystkim należy pamiętać, że tę chorobę powoduje niedostateczna higiena jamy ustnej. Dlatego tak ważne jest dokładne i częste szczotkowanie. Warto zapytać stomatologa o właściwą technikę, ponieważ nieprawidłowe szczotkowanie zębów może sprzyjać powstawaniu nie tylko paradontozy, ale również próchnicy i innych chorób.

Niezwykle ważne jest też codzienne czyszczenie przestrzeni międzyzębowych – np. nicią dentystyczną. Ponadto korzystne może być stosowanie płynów do płukania jamy ustnej, które ograniczają przyrost płytki bakteryjnej i rozwój szkodliwych bakterii oraz pomagają zwalczać nieświeży oddech.

Drugim kluczowym elementem pomagającym zapobiegać paradontozie są częste wizyty w gabinecie stomatologicznym. Regularne kontrole u dentysty pomagają wykrywać zapalenia przyzębia na ich wczesnym etapie i wdrażać odpowiednie środki, które zapobiegają rozwojowi choroby. Ponadto regularne profesjonalne oczyszczanie zębów zdecydowanie redukuje ryzyko powstawania paradontozy.

Prawidłowe szczotkowanie pomaga zapobiegać nie tylko paradontozie, ale również wielu innym chorobom jamy ustnej. Jeśli nie jesteś pewien, jak myć zęby, poproś stomatologa o stosowny instruktaż

Kto jest narażony na paradontozę

Osoby obciążone genetycznie (paradontoza występująca w rodzinie) powinny zdecydowanie częściej odwiedzać gabinet stomatologiczny, jeśli chcą uniknąć konsekwencji tej przykrej choroby. Inne częste przyczyny paradontozy to zaburzenia immunologiczne i nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Jej rozwojowi sprzyjać mogą także podrażnienia dziąseł.

Tak naprawdę na tę chorobę są narażeni wszyscy. Dlatego nigdy nie należy bagatelizować higieny jamy ustnej i wizyt kontrolnych u stomatologa!

Paradontoza – główne czynniki ryzyka

Główną przyczyną paradontozy jest niedostateczna dbałość o higienę jamy ustnej. Istnieją jednak również czynniki ryzyka sprzyjające jej powstawaniu. Są to między innymi:

• palenie papierosów,
• nieprawidłowa dieta (bogata w żywność przetworzoną i cukry, a uboga w antyoksydanty),
• osłabiona odporność,
• różnego rodzaju zakażenia bakteryjne,
• kamień i osad nazębny.

Ponadto wykazano, że ryzyko występowania zapalenia przyzębia wzrasta w ciąży. Choroba najczęściej pojawia się po 40. roku życia, ale może występować również wcześniej.

Prawidłowa higiena jamy ustnej

Paradontoza jest chorobą, którą trudno wyleczyć, dlatego warto zadbać o to, by się nie rozwijała (np. poprzez właściwą dietę i higienę jamy ustnej). Profilaktyka w przypadku przewlekłych zapaleń przyzębia ma ogromne znaczenie, a w zachowaniu zdrowych dziąseł skutecznie pomagają odpowiednio dobrane preparaty do codziennej higieny jamy ustnej. Warto więc postawić na sprawdzone rozwiązania, bo zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć.

Jak dbać o higienę? Podstawą jest regularne szczotkowanie – przynajmniej 2 razy dziennie (rano i wieczorem), a najlepiej po każdym posiłku. Podczas szczotkowania należy używać pasty z fluorem. Dobrze, jeśli zawiera również składniki, które pomagają zwalczać osad i kamień nazębny. Zęby należy każdorazowo szczotkować przez 2 – 3 minuty.

Nie można zapominać o częstej wymianie szczoteczki do zębów – co 3 lub 4 miesiące. Warto poprosić również stomatologa o instruktaż prawidłowej techniki szczotkowania – zapewni to maksymalną skuteczność. Dobrym pomysłem może być też zakup nowoczesnej szczoteczki sonicznej, która pozwala na dokładne oczyszczanie powierzchni zębów, a nawet częściowo przestrzeni międzyzębowych.

Zalecane jest również nitkowanie, które pomoże skutecznie oczyścić przestrzenie międzyzębowe. Zamiast nici dentystycznej można użyć specjalnej szczoteczki międzyzębowej. Zabieg należy powtarzać codziennie przed myciem zębów – najlepiej przed snem.

Znakomitym uzupełnieniem jest również stosowanie płynów do płukania jamy ustnej, które wspomagają efekt uzyskiwany dzięki szczoteczce i paście. Można je stosować po myciu zębów, a także w ciągu dnia, gdy nie ma możliwości ich wyszczotkowania (np. po posiłku). Warto wybrać płyn, który pomoże nie tylko zniwelować nieświeży oddech, ale również zapobiec rozwojowi bakterii i odkładaniu się kamienia nazębnego.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.