Objawy i przyczyny paradontozy

Przy braku wiedzy jak wygląda paradontoza, początki choroby nie zawsze są jednoznacznie rozpoznawalne przez pacjenta. Za rozwój schorzeń przyzębia (czyli dziąseł i tkanek okalających zęby) odpowiada nagromadzenie bakterii, które w początkowej fazie rozwoju paradontozy żerują na nieusuwanym osadzie i kamieniu nazębnym. Prowadzi to do wytworzenia stanów zapalnych w obrębia jamy ustnej, które nieleczone sprzyjają powstawaniu patologicznych kieszonek przyzębnych. Ten etap choroby to zapalenie dziąseł. Zaawansowana paradontoza sprzyja niszczeniu struktur utrzymujących zęby w zębodole, co w konsekwencji grozi ich utratą (nawet gdy zęby są zdrowe, bez próchnicy). Początki paradontozy są trudne do samodzielnej diagnozy. Doświadczenie dentysty wsparte o zdjęcia rentgenowskie szczęki pozwoli na właściwe rozpoznanie tego co wskazuje na paradontozę.

Produkty GUM serii PAROEX  do codziennej pielęgnacji dziąseł i jamy ustnej

Jednym z pierwszych, niecharakterystycznych objawów w początkowej fazie paradontozy jest rozpulchnienie dziąseł. Samoistnie występuje krwawienie, bardzo często jako efekt podrażnienia w trakcie szczotkowania. Niekiedy krwawiące dziąsła dokuczają także po posiłku. Na początki paradontozy wskazuje rozrost tkanki dziąsłowej oraz zmiana jej barwy na ciemnoczerwony czy nawet fioletowy. Zdrowe dziąsła mają kolor bladoróżowy.

Pasta do zębów GUM Paroex  pomaga przy stanach zapalnych i krwawiących dziąsłach

Nieleczony stan zapalny prowadzi do wystąpienia miejscowego obrzęku dziąseł, który powoduje ból. Staje się to kłopotliwe, zwłaszcza podczas posiłków.

Rozwój paradontozy objawia się bolesnością zębów. Dyskomfort występuje zarówno podczas szczotkowania zębów jak i w trakcie jedzenia, zwłaszcza twardych pokarmów. Jest to wczesny objaw paradontozy spowodowany utrzymującym się i nieleczonym stanem zapalnym tkanek przyzębia, zwłaszcza dziąseł. 

W trakcie dalszego rozwoju paradontozy pojawia się nadwrażliwość zębów i dziąseł na temperaturę. Pacjent odczuwa zatem nieprzyjemny dyskomfort i ból przy piciu gorących napojów, jedzeniu lodów czy kwaśnych owoców.

Z powodu niewłaściwej higieny jamy ustnej na zębach powstaje płytka nazębna. Sprzyja to gromadzeniu resztek jedzenia i dalszego namnażania bakterii. Pogłębia to rozwój stanu zapalnego w jamie ustnej. W efekcie dochodzi do cofnięcia się dziąseł i odsłonięcia szyjek zębowych (zęby stają się wyraźnie dłuższe niż kiedyś). Duży odsetek pacjentów opisuje swoje dolegliwości jako ruszające się zęby. Przy braku podjęcia leczenia dochodzi do utraty zębów.

U podstaw rozwoju paradontozy wskazuje się przede wszystkim zaburzenie równowagi w obrębie jamy ustnej pomiędzy odpornością immunologiczną pacjenta a rosnącą ilością patogenów chorobotwórczych namnażających się na nieusuwanym osadzie i kamieniu nazębnym. Prowadzą do tego liczne czynniki zarówno wrodzone, jak i nabyte.

Najczęstsza przyczyna paradontozy to nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Chodzi tu o zbyt krótkie i nieprawidłowe szczotkowanie zębów. Właściwa technika mycia zębów zapobiegająca paradontozie polega na użyciu odpowiedniej pasty oraz miękkiej szczoteczki. Należy stosować ruchy wymiatające z góry na dół oraz z dołu ku górze szczoteczką przyłożoną pod kątem 45 stopni. Mycie zębów powinno każdorazowo rozpoczynać się w innym miejscu szczęki, a kończyć usunięciem drobnoustrojów także z języka. Nie wolno zapominać o stosowaniu nici dentystycznych lub szczoteczek do przestrzeni międzyzębowych oraz płynów do higieny jamy ustnej, które pomogą w zapobieganiu rozwoju stanu zapalnego.

Stany sprzyjające obniżeniu ogólnej odporności organizmu znacznie sprzyjają namnażaniu się drobnoustrojów bytujących w jamie ustnej. Prowadzi to zatem do powstania stanów zapalnych, a co za tymi idzie także wystąpienia wczesnych objawów paradontozy. Niezdiagnozowane w porę początki paradontozy sprzyjają dalszemu pogłębianiu się objawów, co znacznie utrudnia prawidłową terapię. Proces zapalny zapoczątkowany przez bakterie bytujące na płytce nazębnej prowadzi do degradacji tkanek przyzębia. Aktywuje to układ odpornościowy. Ten proces skutkuje utratą kości wyrostka zębodołowego, co powoduje odczuwanie dyskomfortu, dolegliwości bólowych, a nawet ruchomością zęba lub jego utratą. Zatem wszystkie stany sprzyjające osłabieniu układu odpornościowego wprost sprzyjają paradontozie np.: AIDS czyli nabyty niedobór odporności związany z zakażeniem wirusem HIV czy toczące się procesy nowotworowe, ale także stres długotrwale wpływający destrukcyjnie na organizm.

Niezdiagnozowane oraz nieleczone wady zgryzu mogą skutkować wystąpieniem paradontozy. Krzywe, nachodzące na siebie zęby znacznie utrudniają prawidłową higienę jamy ustnej, a to bezpośrednio zwiększa ryzyko powstania stanów zapalnych dziąseł. 

Wykazano związek między chorobami ogólnoustrojowymi tj.: cukrzycą, schorzeniami układu sercowo-naczyniowego czy układu oddechowego, osteoporozą, chorobami reumatoidalnymi a zwiększoną częstością wystąpienia stanów zapalnych dziąseł, które nieleczone prowadzą do paradontozy.

Częste picie mocnej kawy lub herbaty przyspiesza tworzenie się płytki nazębnej sprzyjającej namnażaniu się niekorzystnych drobnoustrojów. Profilaktyka paradontozy obejmuje zatem ograniczenie ich spożycia. Wśród używek pogarszających stan dziąseł wskazuje się palenie wyrobów tytoniowych oraz nadużywanie alkoholu. Powodują one osłabienie dziąseł na skutek ich gorszego ukrwienia, co spowalnia ich zdolności regeneracyjne. Dieta przy paradontozie ma również znaczenie terapeutyczne. Warto uwzględnić w niej produkty bogate w witaminę C, miedź, koenzym Q10, wapń, skrobię oraz produkty pełnoziarniste, a ograniczyć te zawierające cukry proste.

Badania osób ze zdiagnozowaną paradontozą wskazują na przewagę mężczyzn. Wynika to przede wszystkich z innych niż u kobiet zachowań prozdrowotnych. Panowie zwyczajnie mniej regularnie odwiedzają gabinety dentystyczne w celu przeglądu jamy ustnej. To sprzyja zwiększonej tendencji do powstawania kamienia nazębnego, co wprost zwiększa ryzyko powstawania stanów zapalnych przyzębia. U kobiet narażenie na paradontozę wzrasta w trakcie ciąży.

Początki paradontozy są trudne do samodzielnego zdiagnozowania przez pacjenta. Często pierwsze objawy choroby dziąseł bywają bagatelizowane (np.: krwawienie dziąseł, które ustaje samoczynnie nie wzbudza niepokoju). Zaleca się regularne wizyty kontrolne u stomatologa co najmniej co 6 miesięcy, by fachowo ocenić stan jamy ustnej. Specjalista podpowie jak zapobiegać paradontozie. W przypadku wystąpienia wczesnych objawów choroby stomatolog zastosuje prawidłową terapię. Paradontoza jest wyleczalna, warto jednak rozpocząć terapię na jak najwcześniejszym jej etapie, ponieważ występująca utrata tkanki kostnej jest nieodwracalna.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.