Ból dziąsła - przyczyny, objawy, leczenie i profilaktyka

Dlaczego bolą dziąsła? Przeczytaj i dowiedz się o potencjalnych przyczynach tego stanu rzeczy oraz co robić, gdy dojdzie do takiej sytuacji. 

Bolące dziąsła - przyczyny

Zarówno ból dziąseł na dole, jak i na górze, mogą mieć takie same przyczyny. Ich lista jest dość długa, ponieważ bolące dziąsła objawiają się z wielu zróżnicowanych powodów. Najczęściej spotykane to:

• stan zapalny dziąseł - ból dziąsła może być objawem chorób takich, jak zapalenie dziąseł i paradontoza. Te stany często są spowodowane gromadzeniem się płytki nazębnej i kamienia nazębnego na zębach, co prowadzi do stanu zapalnego i infekcji dziąseł;
• niewłaściwa higiena jamy ustnej – a konkretnie niewłaściwa technika szczotkowania i nitkowania zębów lub ich nieregularne mycie. Zaniedbanie higieny jamy ustnej może prowadzić do nagromadzenia się płytki nazębnej i bakterii, powodujących zapalenie i dyskomfort dziąseł;
• infekcja - infekcje w dziąsłach, takie jak ropnie, mogą powodować lokalny ból dziąseł. Infekcje te mogą wystąpić w wyniku inwazji bakterii na tkankę dziąsłową, często będącej wynikiem nieleczonej choroby dziąseł lub urazu dziąseł;
• uraz dziąseł - na przykład przypadkowe przygryzienie, agresywne szczotkowanie zębów lub zabiegi stomatologiczne. W wyniku urazu dziąsła mogą stawać się opuchnięte, posiniaczone lub wrażliwe;
• zmiany hormonalne - zwłaszcza w okresie dojrzewania, menopauzy oraz ciąży;

• przyczyny farmakologiczne - niektóre leki, takie jak niektóre leki przeciwnadciśnieniowe, immunosupresyjne oraz przeciwpadaczkowe, mogą powodować ból dziąseł jako skutek uboczny swojego działania. Powinien ustąpić po zaprzestaniu ich przyjmowania;
• nieodpowiednia dieta - bolące dziąsła mogą być objawem złej diety, w której brakuje witaminy C, serów oraz jajek;
• stres – może mieć negatywny wpływ na cały układ odpornościowy, co przyczynia się do znacznego osłabienia dziąseł;
• palenie tytoniu – papierosy mają bardzo negatywny wpływ zarówno na same dziąsła, jak i cała jamę ustną. Nałogowi palacze miewają bardzo często problemy z dziąsłami;
• choroby – ból dziąseł może być efektem ubocznym choroby ogólnoustrojowej i ogólnego osłabienia organizmu.

Bolące dziąsła – co robić?

Skoro wiemy już, jakie bolące dziąsła przyczyny mogą mieć, powstaje pytanie – co robić, gdy je czujesz? Po pierwsze – nie należy wpadać w panikę. Początkowo ból jest zazwyczaj niewielki, narasta dopiero z czasem, gdy nic się z nim nie zrobi. A zrobić można całkiem sporo rzeczy – zaczynając od przykładania chłodnych kompresów do obolałego miejsca, kończąc na stosowaniu płukanek domowej roboty. Możliwości jest wiele i dopasowane są one do różnych sytuacji. Dlatego w osobnych artykułach wyjaśniamy, czym płukać bolące dziąsła oraz co na bolące dziąsła pod protezą.

Uwaga – w przypadku kobiet w ciąży obowiązują nieco inne zasady. Postępowanie w takim przypadku opisujemy w osobnym tekście - jak załagodzić ból dziąsła w ciąży?

Ból dziąseł - objawy

Jakie ból dziąseł objawy daje? Możemy podzielić je na dwie kategorie. W pierwszej znajdą się widoczne gołym okiem, w drugiej zaś - odczuwalne. Oczywiście oba rodzaje są ze sobą połączone, jednak niekoniecznie najpierw musisz czuć objawy – może zdarzyć się tak, że najpierw dostrzeże się alarmujące oznaki, a dopiero później zacznie odczuwać dyskomfort w jamie ustnej. Te oznaki to:

• zaczerwienienie dziąseł - mogą przybrać jaskrawoczerwony lub fioletowy kolor;
• obrzęk dziąseł - to jeden z charakterystycznych objawów zapalenia dziąseł;
• krwawienie dziąseł podczas szczotkowania zębów lub nitkowania – to może być objaw zapalenia dziąseł, nawet jeśli krwawienie nie powoduje odczuwalnego bólu;
• opuchnięte brodawki międzyzębowe - w przypadku stanu zapalnego dziąseł, brodawki międzyzębowe mogą być opuchnięte i wrażliwe;
• wrażliwość na dotyk - dziąsła mogą być bardziej wrażliwe na dotyk, a nawet bolesne. Dotyczy to zwłaszcza kontaktu z zimnymi i ciepłymi napojami lub posiłkami oraz zwykłego dotyku palcem lub szczoteczką;
• problemy z gryzieniem: dolegliwości związane z dziąsłami mogą utrudniać gryzienie i żucie pokarmów;
• chwiejność i wypadanie zębów – może to świadczyć o zaawansowanym przypadku zapalenia dziąseł;
• nieprzyjemny zapach z ust - zapalenie dziąseł może powodować nieświeży oddech.

Dlaczego bolą dziąsła? O czym świadczy rozpierający ból dziąseł?

Można zadać pytanie, dlaczego bolą dziąsła? Odpowiedź jest prosta – z powodu stanu zapalnego, który jest reakcją układu odpornościowego na czynnik prowadzący do uszkodzenia tkanek, jakimi są dziąsła. Może się zdarzyć, że reakcja ta będzie bardzo silna. Wówczas odczuwa się rozpierający ból dziąseł. 

Reakcja organizmu polega na próbach odgraniczenia szkodliwego czynnika od zdrowych tkanek. Mówiąc bardziej obrazowo – układ odpornościowy toczy bitwę ze szkodnikiem prowadzącym do negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Stosując odpowiednie pasty, płukanki czy żele pomagamy w osiągnięciu tego celu, dlatego tak ważne jest, aby nie ignorować bólu dziąseł.

Ból dziąseł na dole a ból dziąseł z przodu – czy są inne przyczyny?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta: nie. Niezależnie od tego, czy odczuwa się ból dziąseł z przodu czy też ból dziąseł na dole, przyczyny zawsze są takie same. W każdym przypadku powstają w identyczny sposób, jednak w zależności od położenia dziąseł mogą wskazywać na problemy z konkretnymi zębami. 

Pamiętaj też, że po ekstrakcji zęba można również odczuwać ból dziąseł. Więcej na ten temat przeczytasz w osobnym tekście - jak długo boli dziąsło po usunięciu zęba?

Ból dziąsła – profilaktyka pozwoli go uniknąć

Można na co dzień wykonywać proste czynności, aby bolące dziąsła niespodziewanie nie stały się Twoim problemem. Przede wszystkim należy prawidłowo wykonywać zabiegi higieniczne jamy ustnej. Korzystaj ze szczoteczek o miękkim włosiu, takich, jakie ma w ofercie należąca do japońskiej firmy Sunstar marka GUM. Pozwoli to na dokładne usuwanie zanieczyszczeń i bakterii, co zahamuje narastanie płytki zębowej. Warto również pomyśleć o korzystaniu z nici dentystycznej, pozwalającej na oczyszczenie przestrzeni międzyzębowych. Jeśli nie chcesz jej używać, warto postawić na specjalne szczoteczki międzyzębowe – również znajdują się w ofercie GUM. Ich stosowanie pozwala na dotarcie tak, gdzie nie dociera zwykła szczoteczka.

Aby wyeliminować ból dziąsła, profilaktyka obejmuje również stosowanie specjalistycznych płukanek. Pozwalają na wyeliminowanie bakterii, mogą także pomóc we wczesnych stadiach stanu zapalnego. Istotna jest także prawidłowa dieta – pamiętaj, aby dostarczać organizmowi witaminę C pod różnymi postaciami, co pozwoli na wzmocnienie dziąseł. Staraj się eliminować duże ilości cukrów oraz czynników drażniących (kwaśne i pikantne). Jeśli chcesz zachować zdrowe dziąsła, niewskazane są alkohole oraz palenie tytoniu.

Pamiętaj także o tym, że regularne wizyty u dentysty są kluczowe dla profilaktyki i leczenia bólu dziąseł. Dentysta może przeprowadzić dokładne badanie jamy ustnej, ocenić stan dziąseł i zębów oraz zalecić odpowiednie leczenie i środki zapobiegawcze. Regularne wizyty pozwalają wykryć problemy we wczesnym stadium, co umożliwia szybką interwencję i wyeliminowanie ich zanim staną się poważniejsze.

Ból dziąsła - leczenie

Gdy odczuwasz ból dziąsła, leczenie zacznij od zastosowania domowych sposobów. Dopiero jeśli one nie pomogą, wówczas należy użyć „cięższego kalibru”. Zaliczają się do nich specjalne płyny do płukania GUM Paroex, które powstały po to, aby zwalczać choroby dziąseł tak szybko, jak to tylko możliwe oraz redukować ilość gromadzącej się płytki nazębnej. 

Najprostszym sposobem leczenia przy niewielkim bólu jest odpowiednia higiena jamy ustnej, czyli regularne szczotkowanie zębów przynajmniej dwa razy dziennie oraz po większych posiłkach, a także korzystanie w tym celu z pasty do zębów zawierającej fluor.

Można również sięgnąć po leki przeciwbólowe dostępne bez recepty – powinny zawierać ibuprofen lub paracetamol. Należy przestrzegać zalecanych przez producenta danego leku dawek dobowych. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub stałego zażywania innych leków należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.

Pamiętaj, że jeśli ból dziąseł utrzymuje się lub jest bardzo nasilony, ważne jest jak najszybszy kontakt z dentystą, który powinien w takiej sytuacji przeprowadzić dokładne badanie i zalecić odpowiednie leczenie. Może ono obejmować skaling, czyli zabieg usunięcia płytki nazębnej i kamienia. Skaling wykonuje się przy użyciu specjalistycznego narzędzia, zwanego skalerem. Może być wykonany zarówno powierzchniowo, czyli na widocznych powierzchniach zębów, jak i poddziąsłowo, czyli w przestrzeniach międzyzębowych i pod linią dziąseł.

Skaling jest często przeprowadzany w połączeniu z polerowaniem, które ma na celu wygładzenie powierzchni zębów, aby utrudnić ponowne gromadzenie się płytki nazębnej. Zabieg skalingu może być nieco niekomfortowy, ale zazwyczaj nie powinien być bolesny. W przypadku większej wrażliwości można zastosować miejscowe znieczulenie pacjenta.

Czy gdy ma się ból dziąsła leczenie farmakologiczne jest opcją? Tak w niektórych przypadkach, lekarz stomatolog może zalecić leczenie farmakologiczne w postaci żeli, past do stosowania miejscowego lub płukanek antyseptycznych, aby zmniejszyć stan zapalny i ból.

Ból dziąseł – o czym musisz pamiętać?

Niezależnie od rodzaju kuracji, pamiętaj, że bolące dziąsła mają dużą wrażliwość, dlatego należy unikać zimnych i gorących potraw oraz napojów, a podczas leczenia także ograniczyć – a najlepiej wyeliminować całkowicie – palenie tytoniu i picie alkoholu. 

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.