Choroby dziąseł – przyczyny, profilaktyka i leczenie
Czym jest zapalenie dziąseł?
Zapalenie dziąseł jest najłagodniejszą postacią choroby dziąseł i jest bardzo powszechne. Najczęstszą przyczyną zapalenia dziąseł jest słaba higiena jamy ustnej. Występuje, gdy bakterie gromadzą się na powierzchni zębów, tworząc płytkę nazębną. Jeśli płytka nie zostanie usunięta, zamienia się w kamień nazębny, co prowadzi do zapalenia dziąseł.
Jeśli zdiagnozowano u Ciebie zapalenie dziąseł, nie martw się – jest to najłatwiejsza do leczenia i odwracalna postać choroby dziąseł. Im szybciej zaczniesz dbać o dziąsła, tym większe szanse na zatrzymanie choroby i powstrzymanie jej rozwoju do zapalenia przyzębia, co może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń, w tym do utraty zębów.
Przyczyny zapalenia dziąseł
Istnieje wiele różnych czynników, które przyczyniają się do powstania stanu zapalnego dziąsła, m.in.:
● złe nawyki pielęgnacyjne jamy ustnej,
● niezdrowa dieta,
● palenie,
● stres,
● leczenie ortodontyczne,
● choroba ogólnoustrojowa, np. cukrzyca, rak itp.,
● niektóre leki (na nadciśnienie, chemioterapia itp.).
Jakie są objawy zapalenia dziąseł?
Zapalenie dziąseł zwykle nie powoduje bólu, dlatego należy zwracać uwagę na inne objawy. Alarmujące są:
● krwawienie z dziąseł,
● czerwone lub opuchnięte dziąsła,
● wrażliwość dziąseł,
● przewlekły nieświeży oddech.
Jak mogę uniknąć zapalenia dziąseł?
Możesz chronić się przed chorobą dziąseł, odwiedzając swojego dentystę dwa razy w roku i dbając o swoją jamę ustną. Oznacza to szczotkowanie nie tylko twoich zębów dwa razy dziennie, ale także czyszczenie przestrzeni między zębami.
Dzięki właściwej codziennej pielęgnacji, regularnym kontrolom i właściwym rozwiązaniom będziesz na dobrej drodze do zdrowszych zębów i dziąseł - i lepszego zdrowia całego organizmu.
Choroba dziąseł
Choroby dziąseł są powszechnymi schorzeniami jamy ustnej, które dotyczą tkanek dziąsłowych. Nie można ignorować żadnych objawów ich pojawienia się, ponieważ nieleczona choroba dziąseł może prowadzić do opłakanych skutków – z utratą zębów oraz ich recesją włącznie.
Skąd się bierze? Przede wszystkim z nagromadzenia dużych ilości płytki nazębnej, ta zaś powstaje z bakterii, które pozostają na zębach po niedokładnym lub nieregularnym ich czyszczeniu. Mogą także gromadzić się w przestrzeniach międzyzębowych. Ponadto istnieje szereg czynników zwiększających ryzyko pojawienia się choroby dziąseł. Najczęściej spotykane to palenie papierosów, duży stres w życiu codziennym oraz choroby przewlekłe, jak cukrzyca, a także niedobór witaminy C.
Czasami choroba dziąseł może pojawić się także na skutek naturalnych zmian w organizmie – dotyczy to przede wszystkim okresów niestabilności hormonalnej, w tym okresu dojrzewania, ale również podeszłego wieku. Innym źródłem mogą być ubytki próchnicowe lub źle dopasowana proteza zębowa, która podrażnia dziąsła. Ponadto niektóre osoby mogą być bardziej podatne na choroby dziąseł ze względu na dziedziczne czynniki genetyczne.
Czym są choroby dziąseł i przyzębia?
Określenie „choroby dziąseł i przyzębia” dotyczy całej grupy schorzeń związanych ze wszystkimi tkankami utrzymującymi zęby w zębodołach. Są to bowiem nie tylko same dziąsła, ale również kość wyrostka zębowego, ozębna, cement. Stan zapalny dziąseł uznawany jest za najpowszechniej spotykane i najłagodniejsze schorzenie. Gdy będzie nieleczone, może zmienić się w drugie stadium, czyli zapalenie przyzębia - znane również jako „periodontitis” lub „paradontoza”.
Choroby dziąseł i przyzębia mają te same źródła, co choroby dziąseł. Czyli – głównym problemem jest płytka nazębna, a także zmiany w organizmie i podłoże genetyczne. Są to jednak bardziej zaawansowane schorzenia, dające mocniejsze objawy, wywołujące znaczny dyskomfort w życiu codziennym. W przypadku osób dorosłych to właśnie one są odpowiedzialne za utratę zębów, ponieważ prowadzą do poważnych uszkodzeń struktury dziąseł oraz tkanek.
Dlaczego tak się dzieje? Nieusunięta płytka jest siedliskiem mnożących się bakterii, a gdy zapalenie dziąseł nie zostanie wyleczone, można ona stwardnieć i zmienić się w kamień nazębny, którego można usunąć poprzez zwykłe szczotkowanie. Wywołuje to szereg efektów ubocznych, oddziałujących na tkanki wokół zęba i dziąsła. W przypadku tych drugich kamień nazębny może spowodować odsuwanie się ich od zęba, przez co powstają kieszonki, w których namnażają niszczycielskie dla kości żuchwy bakterie.
Choroby dziąseł i przyzębia mogą mieć poważne konsekwencje, dlatego należy za wszelką cenę zredukować ryzyko ich zaistnienia. W jaki sposób możemy tego dokonać? Po pierwsze – przez profilaktykę. Po drugie – znając objawy i reagując na nie najszybciej, jak tylko się da.
Choroby dziąseł – objawy, które mogą zaalarmować
Jakie mają choroby dziąseł objawy? Choć mogą się one różnić w zależności od stopnia zaawansowania choroby, we wczesnych stadiach są zazwyczaj podobne. Przede wszystkim będą to krwawienie z dziąseł, a także ich obrzęk oraz zaczerwienienie. To najpewniejsze objawy, że rozwija się stan zapalny i należy działać. Ale nie jedyne!
Organizm może dawać znać na inne sposoby, że rozwija się choroba dziąseł – objawy takie to między innymi nieprzyjemny zapach z ust, a także recesja, czyli cofnięcie się dziąsła, na skutek czego korzeń zostaje odsłonięty. W tym drugim przypadku oznacza to bardzo poważne stadium i początek zapalenia przyzębia.
W każdym stadium dziąsła stają się wrażliwsze – tym więcej, im bardziej są opuchnięte. Dotyczy to zarówno spożywania pokarmów, jak i picia napojów oraz dotykania (palcem lub szczoteczką). Mogą również pojawić się afty, czyli nadżerki na błonach śluzowych policzków, języka, podjęzykowych, podniebienia, gardła oraz warg.
Choroby dziąseł u dzieci – przyczyny o objawy
Choroby dziąseł u dzieci, zwłaszcza najmłodszych, mogą zdarzać się znacznie częściej niż u osób dorosłych. Dlaczego? W wieku niemowlęcym puchnięcie dziąseł jest naturalnym objawem wyrzynania się pierwszych mleczaków. Następnie, gdy mleczaki już są w użyciu, problemem może być niedokładne szczotkowanie – dotyczy to zarówno rodzica, który szczotkuje dziecku ząbki, gdy jeszcze samo nie jest w stanie, jak i dziecka wykonującego tą czynność niedokładnie.
Ale poza tym choroby dziąseł u dzieci mogą mieć także inne przyczyny. Najczęściej spotykane to choroby powodujące osłabienie (zarówno krótkotrwałe, jak i przewlekłe), niewłaściwe ustawienie zębów po wyrżnięciu oraz zmiany hormonalne związane z okresem dojrzewania. Ich objawy są zasadniczo takie same jak w przypadku dorosłych, dlatego łatwo je zidentyfikować.
Choroby dziąseł – nazwy, które warto zapamiętać
Stomatologia, podobnie jak inne dziedziny nauk medycznych, ma fachowe określenia zarówno dla samych chorób dziąseł oraz przyzębia, a także technik stosowanych do ich leczenia. Warto zapamiętać kilka z nich, ponieważ wiedza taka może okazać się pomocna podczas identyfikacji danego schorzenia.
Jakie mają znaczenie dla choroby dziąseł nazwy? Oto kilka podstawowych wraz ze znaczeniami:
- periodontitis - zapalenie przyzębia w przypadku zmian zapalnych tkanek zęba;
- skaling – usuwanie kamienia nazębnego w gabinecie stomatologicznym;
- root planing lub kiretaż - oczyszczeniu kieszonki przyzębnej z kamienia nazębnego, resztek pokarmowych, ziarniny zapalnej (patologicznej tkanki) z jednoczesnym wygładzeniem powierzchni korzenia, które zapobiega osadzaniu się bakterii;
- gingivitis – zapalenie dziąseł;
- gingival hyperplasia – stan przerostu dziąseł;
- afty (Aphthous Stomatitis) - bolesne nadżerki lub owrzodzenia występujące na różnych częściach jamy ustnej;
- recesja - cofanie się dziąseł, które może odsłaniać korzenie zębów.
Choroby dziąseł - białe plamy
Co oznacza, gdy podczas choroby dziąseł białe plamy pojawiają się na dziąsłach? Tutaj wyjaśnienia tego stanu rzeczy mogą być różne. Najczęściej są objawami trzech problemów. Pierwszy to opisane wcześniej choroby dziąseł oraz przyzębia. W ich przypadkach jest to efekt stanu zapalnego.
Inną przyczyną mogą być infekcje drożdżakowe. Wywołuje je candida albicans (bielnik biały) - grzyb występujący naturalnie we florze bakteryjnej układu pokarmowego człowieka. Do jego nadmiernego rozwoju przyczyniają się infekcje chorobowe, które zaburzają układ immunologiczny. Candida albicians przypomina nalot z zsiadłego mleka.
Ostatnia potencjalna przyczyna, przez którą podczas choroby dziąseł białe plamy pokazują się w jamie ustnej, to leukoplakia. Nazwa ta po polsku oznacza "rogowacenie białe". Jest to stan, w którym na błonie śluzowej jamy ustnej pojawiają się białe plamy. Są one zazwyczaj nieruchome i nie znikają po przetarciu. Leukoplakia jest często związana z przewlekłym podrażnieniem lub stanem zapalnym błony śluzowej jamy ustnej. Ale uwaga - chociaż leukoplakia w większości przypadków jest nieszkodliwa, uważa się ją za potencjalne ognisko przedrakowe. Zwiększa ryzyko rozwoju raka jamy ustnej, zwłaszcza jeśli plamy ulegają zmianom nowotworowym.
Czasem pojawia się białe dziąsło po wszczepieniu implantu. Co to oznacza? Tu, podobnie jak w poprzednich przypadkach, nic dobrego. Może być to bowiem oznaka odrzucenia go przez dziąsło.
Choroby zębów i dziąseł – jak ich unikać?
Choroby zębów i dziąseł to nic przyjemnego, dlatego warto wiedzieć, jaką profilaktykę stosować, aby zminimalizować ryzyko ich pojawienia się? Zanim wyjaśnimy czynności, które można samodzielnie podejmować codziennie w domu, warto przypomnieć, że jeśli skłonność do takich schorzeń jest genetyczna, nawet najlepsze starania mogą nie dać oczekiwanych efektów.
A jakie to starania? Przede wszystkim staranna higiena jamy ustnej, obejmująca nie tylko regularne szczotkowanie zębów szczoteczką z miękkim włosiem, ale również stosowanie nici dentystycznej i płukanek do jamy ustnej. Tutaj wysokiej klasy produkty tego typu znajdziesz w ofercie marki GUM, należącej do japońskiej firmy Sunstar. Warto zwrócić uwagę na jej specjalne szczoteczki międzyzębowe, których użycie pozwoli delikatnie i skutecznie czyścić tam, gdzie sama szczoteczka do zębów nie jest w stanie dotrzeć.
Aby zredukować szansę pojawienia się choroby zębów i dziąseł, należy także zadbać o prawidłową dietę. Przede wszystkim należy w niej unikać dużych ilości cukru, które znajdziemy zwłaszcza w słodyczach oraz przekąskach. Cukier jest głównym sprawcą próchnicy! W przypadku przekąsek staraj się unikać twardych oraz takich, które mają ostre krawędzie (np. niektóre chipsy). Bardzo pozytywnie na kondycję zębów oraz dziąseł wpływają warzywa, owoce oraz produkty pełnoziarniste – zadbaj o to, aby pojawiły się w Twojej codziennej diecie!
Do tego należy także dodać ograniczenie palenia tytoniu. Jak wiadomo, papierosy są przyczyną wielu poważnych chorób, w tym kardiologicznych. Nie inaczej rzecz się ma z dziąsłami – palenie tytoniu ma na nie bardzo negatywny wpływ. Jeśli nie potrafisz całkowicie zrezygnować z tego nałogu, postaraj się choćby zredukować go do minimum.
Zalecane są również regularne wizyty u stomatologa, ponieważ lekarz może wykryć problemy już na wczesnym etapie i zaproponować odpowiednie leczenie.
Choroby dziąseł – leczenie
Jeśli już wydarzy się najgorsze i pojawią się choroby dziąseł, leczenie u osób dorosłych zależy od stopnia zaawansowania choroby. Przy pierwszych stadiach, najłagodniejszych, powinna wystarczyć odpowiednia higiena, która pozwoli usunąć chorobotwórczą płytkę nazębną. W takiej sytuacji można wspomagać leczenie na własną ręką – istnieją liczne domowe sposoby na ból dziąsła, jak stosowanie płukanek z szałwii, rumianku lub z solą fizjologiczną, można także przykładać zimne kompresy do opuchniętych dziąseł.
Gdy stan chorobowy jest bardziej zaawansowany, w takiej sytuacji może być potrzebny profesjonalne zabieg czyszczenia oraz skaling. W niektórych sytuacjach może okazać się niezbędne leczenie farmakologiczne. Stosowane są w nim antybiotyki oraz antyseptyki. Nie należy kupować ich w aptece na własną rękę! Wszelkie leki powinny być przepisywane przez stomatologa, który dopasuje konkretny środek farmakologiczny ściśle dopasowany do indywidualnych cech jamy ustnej pacjenta oraz mający działanie ukierunkowane na eliminację problemów.
Po zakończeniu kuracji lub też w jej trakcie mogą okazać się wskazane probiotyki do jamy ustnej – mają na celu wspomożenie zdrowia jamy ustnej oraz zapewnienie w niej odpowiedniej mikroflory.
Jeśli mamy do czynienia z przypadkami najcięższymi, gdy pojawiła się już recesja lub utrata kości spowodowana przez choroby dziąseł i przyzębia, leczenie może wymagać zabiegu chirurgicznego. Jednym ze stosowanych w takiej sytuacji rozwiązań jest odsunięcie lub wycięcie fragmentu dziąsła w celu usunięcia osadów oraz kamienia z korzenia zęba. Przy brakach kości używa się specjalnego materiału regeneracyjnego.
W przypadku kobiet w ciąży leczenie może być oparte przede wszystkim na prawidłowej diecie oraz działaniu objawowym. Dopuszczalne jest stosowanie specjalnych żeli i sprayów, które przynoszą ulgę w cierpieniu. W ofercie GUM znajdziesz również żele oraz płyny na afty – są to produkty przeznaczone zarówno dla dorosłych, jak i dzieci, jednak w przypadku kobiet w ciąży konieczna jest konsultacja ich stosowania z lekarzem.
A skoro już przy dzieciach jesteśmy – jak przebiega leczenie w ich przypadku? Ogólnie tak samo jak w przypadku osób dorosłych, należy jednak wziąć pod uwagę, że często choroba dziąseł jest powiązana z zakażeniami bakteryjnymi lub wirusowymi i mogą jej towarzyszyć inne efekty, w tym wysoka gorączka, bóle głowy czy kiepskie samopoczucie.
Choroby dziąseł i przyzębia – nie trzeba obawiać się na zapas
Choroby dziąseł i przyzębia mogą przydarzyć się każdemu, jeśli jednak przestrzega się zasad higieny, nie należy obawiać ich pojawienia. Produkty marki GUM dają dodatkową warstwę ochrony przeciwko gromadzeniu się płytki nazębnej, dlatego jeśli chcesz dać sobie i swoim bliskim dodatkową ochronę, warto się nimi zainteresować.
Propozycje GUM znajdziesz w stacjonarnych oraz internetowych aptekach i drogeriach.
Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
