Torbiel zęba – przyczyny i objawy

Jakie są rodzaje torbieli zębopochodnej?

Podział torbieli zęba opiera się przede wszystkim na pochodzeniu nabłonka, który wyściela jej wnętrze. Jeśli nie stwierdza się bezpośredniego powiązania z tkankami zęba, występuje torbiel niezębopochodna. Gdy taki związek został wykazany, diagnozuje się torbiel zębopochodną. 

Dokładne rozpoznanie pochodzenia torbieli w obszarze szczękowo-twarzowym stawiane jest w oparciu o wyniki badania histopatologicznego. Zmiany zębopochodne występują dość często. Wyróżnia się wśród nich różne rodzaje: korzeniową, zawiązkową czy dziąsłową. 

Torbiel korzeniowa – czym jest?

Torbiel korzeniowa zęba jest to najpowszechniej występujący rodzaj torbieli zlokalizowanej w twarzoczaszce. Jest to patologiczny twór, który rozwija się w konsekwencji toczącego się przewlekłego procesu zapalnego tkanek okołowierzchołkowych zęba. 

Najczęściej torbiel na korzeniu zęba jest zlokalizowana w obszarze kości szczęki i dotyczy zębów przednich. Powstaje w okolicy wierzchołka korzenia, gdy w zębie obecna jest miazga zmieniona na tle zgorzelinowym. 

Czy wiesz, jakie są przyczyny przetoki zębowej? 

Torbiel zawiązkowa – torbiel w żuchwie 

Torbiel zawiązkowa ma pochodzenie wynikające z zaburzonego procesu wzrostu zęba w kości. Zwykle zatem towarzyszy zębom zatrzymanym. Najczęściej dotyczy uzębienia żuchwy (głównie ósemek i drugich przedtrzonowców). Jeśli diagnozowana jest w obrębie górnej szczęki, zwykle powstaje wokół kłów i trzecich trzonowców. 

Torbiel zawiązkowa często występuje między 20. a 40. rokiem życia. Rozwija się bezobjawowo, a gdy już się pojawi, objawia się spuchnięciem dużej części twarzy, łzawieniem oraz wysiękiem z nosa.

Torbiel dziąsłowa – u niemowląt i dorosłych 

Torbiel na dziąśle najczęściej występuje u niemowląt, choć może pojawić się w każdym wieku. Zwykle przyjmuje postać białego guzka na bezzębnych wałach dziąsłowych. Cysta na dziąśle dotyczy tkanek miękkich jamy ustnej, zwłaszcza wyrostków zębodołowych.

Podobnie jak i inne torbiele, także dziąsłowa początkowo nie daje żadnych objawów. Jest zazwyczaj skutkiem przewlekłego zapalenia tkanek okołowierzchołkowych zęba, co może wystąpić w wyniku próchnicy zębów. Procedura usuwania tej torbieli może obejmować enukleację, czyli usunięcie całej torbieli wraz z jej torebką lub marsupializację, która polega na utworzeniu otworu chirurgicznego umożliwiającego drenaż torbieli i gojenie się od środka. O najlepszym sposobie usunięcia torbieli powinien zadecydować stomatolog.

Objawy torbieli zęba – jak wygląda? 

Większość torbieli przy zębie powstaje w długotrwałym procesie i nie daje wyraźnych, swoistych symptomów. W miarę narastania, mogą pojawić się następujące objawy torbieli zęba:

• uczucie rozpierania, ucisku na tkanki w miejscu występowania zmiany,
• widoczne zaburzenie symetrii twarzy,
• opuchlizna,
• ból zęba o różnym nasileniu przy próbie nacisku, gryzienia, 
• tkliwość dziąsła,
• dostrzegalny guzek, wypukłość na dziąśle,
• niekiedy wyciek płynu ze zmiany pod wpływem ucisku,
• w przypadku zmian o dużych rozmiarach może pojawić się uczucie rozchwiania zębów, przemieszczenia uzębienia czy nawet patologiczne złamania kości,
• zaburzenia czucia, jeśli dojdzie do ucisku na pnie nerwowe.

To, jakie torbiel zęba objawy wykaże, zależy od indywidualnego przypadku. Warto zauważyć, że zapalenie okostnej zęba objawy ma w większości podobne, dlatego często można mylnie myśleć, że ma się tę właśnie przypadłość, a nie torbiele na zębach. Podobnie ból może pojawić się przy odsłoniętych szyjkach zębowych. Jednak odsłonięte szyjki zębowe przyczyny mają inne niż torbiel szczęki.

Torbiel zęba – objawy, których nie można lekceważyć

Z wymienionych objawów torbieli zęba wszystkie są niezwykle niepokojące i w przypadku zauważenia choćby jednej zaleca się jak najszybszą konsultację ze stomatologiem. Niezależnie od tego, jaka będzie to torbiel zęba – objawy to alarm przekazywany przez organizm, mówiący o tym, ze dzieje się coś niedobrego. Pamiętaj o tym, że im dłużej zwlekasz, tym bardziej pogarsza się stan torbieli, co z kolei przekłada na konieczność bardziej zaawansowanego leczenia.

Gdy pojawia się torbiel zęba opuchlizna jest dość częstym zjawiskiem, ale niestety – często kładzie się ją na karb innych schorzeń, np. stanu zapalnego lub obrzęku po uderzeniu. Dlatego niezbędna jest wizyta u stomatologa, która pozwoli zidentyfikować właściwą przyczynę tego stanu rzeczy. Jaki sposób jest najlepszy w celu pewnego wykrycia torbieli? 

Jak rozpoznać i jak leczyć torbiel na zębie?

Większość torbieli na zębie diagnozowana jest przez stomatologów przy okazji wykonania diagnostycznego zdjęcia RTG jeszcze w momencie, gdy nie dają objawów. Z tego powodu warto regularnie odbywać wizyty w gabinecie dentystycznym. 

Leczenie torbieli pod zębem zależy od jej rodzaju oraz stopnia zaawansowania. Torbiel korzeniowa zwykle poddawana jest terapii endodontycznej. Leczenie kanałowe umożliwia nie tylko na usuwanie torbieli zęba, ale często pozwala uniknąć ekstrakcji, ponieważ usuwa się martwą, zatruwającą dziąsła miazgę. Wówczas ząb – pomimo tego, ze jest martwy – może nadal służyć przez lata. Zwykle wykonywane jest również chirurgiczne wyłuszczenie torbieli zęba wraz z resekcją wierzchołków korzeni zębowych.

Standardowo nie stosuje się antybiotyku, chyba, że doszło do rozwoju infekcji. Torbiel zęba może niekiedy wymusić konieczność usunięcia zęba, zwłaszcza przy bardzo zaawansowanych zmianach. 

Torbiel zawiązkowa wymaga przeprowadzenia zabiegu usunięcia przyczynowego zęba zatrzymanego oraz wyłuszczenia torbieli.

Każdy zabieg wyłuszczenia wymaga wykonania badania histopatologicznego uzyskanego materiału. 

Torbiel dziąsłowa u najmłodszych nie wymaga wdrożenia postępowania terapeutycznego. Taka zmiana w tej grupie pacjentów ustępuje samoistnie. Jeśli jednak rozwinie się u dorosłych, niezbędne jest chirurgiczne wycięcie torbieli w dziąśle.

Zobacz, jak wygląda usuwanie korzenia zęba i kiedy jest wskazane

Zalecenia po usunięciu torbieli zęba 

Po usunięcia torbieli zębopochodnej wskazana jest wzmożona higiena jamy ustnej. Zaleca się dokładne mycie zębów po każdym posiłku przy użyciu szczoteczki z miękkim włosiem. Wskazane jest również płukanie ust płynem o właściwościach odkażających, np. z chlorheksydyną. 

Aby uniknąć dodatkowego podrażnienia dziąseł, należy stosować dietę miękką przez około 7-14 dni. Ewentualne dolegliwości pomogą uśmierzyć zimne okłady. Szwy usuwane są po co najmniej siedmiu dniach od przeprowadzenia zabiegu. Jeśli do tego czasu wystąpią takie objawy, jak silny ból, pulsowanie czy podobne, należy natychmiast zgłosić się na pogotowie dentystyczne lub do stomatologa.

Czy trzeba usuwać torbiel zębową?

W przypadku zdiagnozowania obecności torbieli zęba należy wdrożyć postępowanie terapeutyczne. Im szybciej rozpoczniemy leczenie, tym większe szanse na uniknięcie uciążliwych objawów i powikłań. 

Istnieją różne zagrożenia związane z dalszym rozwojem zmiany. Może wystąpić nie tylko silny dyskomfort bólowy, konieczność ekstrakcji zęba, ale także przemieszczenie zębów czy nawet patologiczne złamanie szczęki. Należy mieć świadomość, że istnieje ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego, choć dotyczy on małej liczby przypadków. 

Ponieważ torbiel zębowa zagrożenia niesie ze sobą dość poważne, dlatego w większości przypadków jej usuwanie jest wręcz konieczne. Jak wspomniano wcześniej, w niektórych przypadkach usunięcie torbieli może wiązać się z ekstrakcją zęba. O wszystkim decyduje stomatolog, ponieważ decyzja o odpowiednim leczeniu zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta.

Torbiel pod zębem 

Torbiel pod zębem, zwana również torbielą korzeniową, to jama wypełniona płynem, która najczęściej powstaje wokół wierzchołka korzenia zęba. Torbiel korzeniowa może być spowodowana chorobowo zmienioną miazgą zęba lub przewlekłym zapaleniem tkanek okołowierzchołkowych zęba. Podobnie jak torbiel na zębie, również torbiele pod zębami są zjawiskiem niebezpiecznym, którym należy zając się jak najszybciej. Lekarz stomatolog będzie w stanie zdiagnozować torbiel pod zębem i zalecić odpowiednie leczenie. 

Co istotne – gdy pojawia się torbiel pod zębem, również nie pomogą domowe sposoby, aczkolwiek można ulżyć sobie przy najbardziej dotkliwych objawach. W tym przypadku może być konieczne profesjonalne leczenie stomatologiczne, w tym chirurgiczne usuwanie torbieli z zatoki szczękowej. Wszystko zależy oczywiście od stopnia rozwinięcia torbieli oraz ogólnego stanu jamy ustnej.

Torbiel pod zębem – powikłania mogą być bardzo dotkliwe

Podobnie jak nieleczona torbiel w zębie, także pozostawiona samej sobie torbiel pod zębem powikłania może mieć bardzo poważne. Jednym z możliwych powikłań jest ostre zapalenie, powodujące silny ból oraz ropienie. Inny, bardzo nieprzyjemny efekt nieleczonej torbieli pod zębem to przewlekłe zapalenie miazgi, mogące wymagać leczenia endodontycznego, czyli usunięcia z kanałów zęba martwej miazgi, a nawet ekstrakcji (wyrwania) zęba.

Nieleczona torbiel na korzeniu zęba może również osiągnąć duże rozmiary i naciskać na sąsiednie tkanki, co zazwyczaj prowadzi do innych powikłań. W ekstremalnym przypadku istnieje również ryzyko rozwoju nowotworu, dlatego tak ważne jest zidentyfikowanie oraz usunięcie torbieli i przeprowadzenie badania histopatologicznego.

Czy torbieli można uniknąć?

Czytając o tym, jakie może mieć skutki torbiel pojawiająca się na zębie, jego korzeniu lub pod zębem, w naturalny sposób rodzi się pytanie – czy można w skuteczny sposób zabezpieczyć się przed jej pojawieniem? W niektórych przypadkach nie jest to możliwe. Te przypadki to oczywiście schorzenia, na które nie ma się wpływu, jak zapalenie zatok czy migdałków. Jednak odpowiednia higiena codzienna jamy ustnej ma zasadniczy wpływ na możliwość pojawienia się torbieli. Aby ją zapewnić, wart korzystać z produktów najlepszej jakości.

Jeśli chcesz mieć pewność, że korzystasz z najbardziej wydajnych i skutecznych, postaw na produkty marki GUM, która należy do japońskiej firmy Sunstar. GUM oferuje płyny do płukania jamy ustnej, pasty do zębów, żele i spraye, także duży wybór nici dentystycznych i szczoteczek międzyzębowych. Dzięki nim nawet osoby noszące aparaty ortodontyczne mogę we właściwy sposób zadbać o zęby i cieszyć się brakiem torbieli w jamie ustnej. 

Produkty marki GUM to najlepsza jakość. Pozwolą na optymalną higienę jamę ustnej przy jednoczesnym poczuciu komfortu oraz wygody. Znajdziesz je w stacjonarnych i internetowych aptekach i drogeriach. A o ich właściwościach możesz przeczytać na naszej stronie – zapoznaj się z nimi już dzisiaj!

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.