Wyciągi ortodontyczne – co to jest i w jakim celu się je stosuje?

Leczenie ortodontyczne to nie tylko sam aparat ortodontyczny. Często, by uzyskać zaplanowaną korekcję wady zgryzu, wymagane jest stosowanie dodatkowych wyciągów ortodontycznych. Czym są i do czego dokładnie służą wyciągi ortodontyczne? Co można uzyskać dzięki ich właściwemu stosowaniu? 

Czym są wyciągi ortodontyczne?

Wyciągi ortodontyczne to aktywne elementy aparatu ortodontycznego. Są stosowane w celu uzyskania odpowiedniego dopasowania zębów znajdujących się w górnym i dolnym łuku. Ich właściwe noszenie oraz wymiana zgodnie z instruktażem przekazanym przez lekarza ortodontę umożliwia uzyskanie wyrównania zgryzu. 

Ich prawidłowe umiejscowienie w jamie ustnej skutkuje przesunięciem zębów (zarówno pojedynczych, jak i grupy). Wyciągi ortodontyczne stanowią źródło siły, która oddziałuje na zęby w celu wprowadzenia ich do łuku zębowego czy przesunięcia żuchwy lub szczęki. 

Dowiedz się, jak prawidłowo czyścić aparat ortodontyczny

Efekt noszenia wyciągów ortodontycznych

Głównym celem stosowania wyciągów do aparatu ortodontycznego jest uzyskanie korekcji wady zgryzu. Oznacza to, że dzięki codziennemu noszeniu gumek ortodontycznych uzyskuje się prawidłowe dopasowanie górnego i dolnego łuku zębowego. Jest to zwykle długotrwały, ale bardzo ważny etap w toku całej terapii ortodontycznej. 

Stosowanie wyciągów przy aparacie ortodontycznym zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego warunkuje osiągnięcie gotowości do usunięcia aparatu ortodontycznego. Warto uświadomić sobie, że nieprawidłowe używanie wyciągów ortodontycznych niesie ryzyko wystąpienia negatywnych skutków. Może nastąpić brak poprawy wady zgryzu mimo rozpoczęcia terapii lub nawet pogorszenie stanu wyjściowego.

Rodzaje wyciągów ortodontycznych

Aktualnie stosuje się dwa główne rodzaje wyciągów ortodontycznych, które dobierane są, zależnie od stopnia zaawansowania nieprawidłowości zgryzu, indywidualnie do potrzeb każdego pacjenta i jego gotowości do współpracy w trakcie terapii. Wyciągi ortodontyczne różnią się między sobą kilkoma cechami, przede wszystkim sposobem zakładania i przeznaczeniem. O tym, jak zakładać wyciągi ortodontyczne dokładnie informuje specjalista. 

Wewnątrzustne wyciągi ortodontyczne

Najbardziej popularnymi wyciągami wewnątrzustnymi są niewielkie gumki ortodontyczne wykonane z elastycznego materiału (lateksu). Zakładane są wewnątrz ust między górnym a dolnym łukiem zębowym dzięki zamontowaniu na stałym aparacie ortodontycznym specjalnych haczyków. 

O dokładnym miejscu aplikacji wyciągów ortodontycznych decyduje lekarz układający cały plan leczenia. Wyciągi tego typu dostępne są w kilku rozmiarach. Różne są też siły ich działania na zęby. 

Zewnątrzustne wyciągi ortodontyczne

Na zewnątrz ust można zastosować jeden z dwóch wariantów wyciągów ortodontycznych. 

• Maska twarzowa Delaire’a zalecana jest u osób z cofniętą szczęką i nadmiernie wysuniętą żuchwą. Najlepsze efekty jej stosowania uzyskuje się u osób bardzo młodych (w wieku wczesnoszkolnym). Składa się z nakładki czołowej połączonej specjalną ramką z podpórką bródkową. 
• U osób, u których zachodzi potrzeba wycofania szczęk dobrze sprawdza się headgear. Ten rodzaj wyciągu ortodontycznego składa się z taśm ciągnących, łuku twarzowego (powstającego z łuku biegnącego wewnątrz ust) oraz łuku zewnętrznego układanego wzdłuż policzków.

Twój aparat ortodontyczny powoduje podrażnienie dziąseł? Jest na to sposób! Sprawdź, czym jest wosk ortodontyczny i zapomnij o dyskomforcie!

Jak długo nosić wyciągi ortodontyczne?

Czas stosowania wyciągów elastycznych ortodontycznych jest przewidziany w planie leczenia ortodontycznego, co jest w ścisły sposób powiązane z wadą zgryzu, którą mają korygować. Ostatecznie to, jak długo stosuje się wyciągi, jest związane z przestrzeganiem zaleceń przez pacjenta. Im większy jest poziom zdyscyplinowania, tym szybciej uzyskuje się zaplanowane efekty prowadzonej terapii ortodontycznej. Zwykle okres stosowania gumek ortodontycznych lub wyciągów zewnątrzustnych trwa od kilku miesięcy do roku.

Jak często zmieniać wyciągi ortodontyczne?

Częstotliwość zmiany wyciągów ortodontycznych ustalana jest dokładnie przez ortodontę w zależności od zaburzenia, które wymaga leczenia. Gumki ortodontyczne wykonane są z elastycznego materiału, co wymusza konieczność ich częstej zmiany, by działały skutecznie. Zaleca się zakładanie nowej nie rzadziej niż co 12 godzin.

W przypadku noszenia ich przez cały dzień, najlepsze efekty osiąga się, wymieniając wyciągi co kilka godzin (średnio co 3-4 h). Wynika to z faktu, że w związku z wykonywaniem ruchów szczęką w trakcie mówienia czy jedzenia szybciej tracą one swoją elastyczność i działają z mniejszą siłą, a co za tym idzie przestają pełnić swoją funkcję. Zależnie od decyzji ortodonty, leczenie wady zgryzu może wymagać noszenia wyciągów ortodontycznych jedynie w ciągu nocy. 

Należy pamiętać, że wyciągi wewnątrzustne muszą być stosowane nieprzerwanie, nawet w trakcie spożywania posiłków. Gdy terapia wymaga wyciągu zewnątrzustnego, powinno się go stosować jak najdłużej w ciągu doby (najlepiej w sposób ciągły).

Gdzie kupić wyciągi ortodontyczne?

Miejscem, gdzie bez problemu można kupić wyciągi ortodontyczne, jest gabinet ortodontyczny, w którym odbywane są wizyty w ramach leczenia. Coraz powszechniej gumki ortodontyczne dostępne są także w sklepach medycznych (tych stacjonarnych, jak i dostępnych on-line) z produktami stomatologicznymi. 

Jak dbać o jamę ustną, nosząc wyciągi ortodontyczne?

Podczas terapii ortodontycznej codzienna pielęgnacja jamy ustnej nabiera szczególnego znaczenia, zwłaszcza w przypadku stosowania stałego aparatu ortodontycznego. Należy zatem skupić się właściwym doborze akcesoriów do mycia zębów, najlepiej stworzonych właśnie z myślą o pacjentach ortodontycznych. 

Korzystne, by codzienne zabiegi higieniczne wykonywać przy użyciu ortodontycznej pasty do zębów z zawartością fluoru oraz izomaltu, co skutecznie chroni przed próchnicą. Jednocześnie wspiera proces remineralizacji szkliwa. Warto przy tym postawić na szczoteczkę ortodontyczną o odpowiednio małej główce ułatwiającej manewrowanie w jamie ustnej oraz włosiu przyciętym w kształt litery V, które dokładnie omiata zęby oraz elementy aparatu.  

Doskonałym środkiem uzupełniającym regularne mycie w przypadku uzębienia z aparatem ortodontycznym jest antybakteryjny płyn do płukania jamy ustnej. Chroni zęby przed próchnicą, ogranicza ryzyko przebarwień oraz usuwa drobnoustroje i resztki pokarmowe z trudno dostępnych rejonów jamy ustnej oraz, co istotne, uszkadza elementów aparatu ortodontycznego.

Nosząc wyciągi ortodontyczne, nie należy zapominać o konieczności czyszczenia przestrzeni międzyzębowych. Idealnym rozwiązaniem są w takim przypadku ortodontyczne nici dentystyczne wyposażone w specjalną plastikową przewleczkę ułatwiającą manewrowanie między elementami aparatu na zębach.

Wyciągi ortodontyczne - rodzaje

Wyciągi ortodontyczne rodzaje główne mają dwa: wewnątrzustne oraz zewnątrzustne. Ten pierwszy jest zdecydowanie bardziej popularny i często widzi się je u młodzieży w wieku szkolnym. Popularnie mówi się o ich „gumki”, a swoją powszechność zawdzięczają temu, że pozwalają na dokładne kontrolowanie zgryzu. 

Wyciągi międzyszczękowe takie jak headgear czy maska twarzowa spotykane są znacznie rzadziej. Dlaczego? Aby wyciąg miał skuteczne działanie, musi być noszony co najmniej kilka godzin na dobę. Ponieważ jest bardzo widoczny – zwłaszcza maska twarzowa Delaire’a – znacznie utrudnia aktywność zawodową, zwłaszcza tam, gdzie liczy się prezencja.

Odpowiedź na pytanie: „wyciągi ortodontyczne gdzie kupić” jest prosta – u ortodonty. Każdy gabinet stomatologiczny świadczący usługi zakładania wyciągów powinien dysponować ich wyborem. Pozwala to nie tylko dopasować odpowiedni wyciąg do planowanego leczenia, ale także dobrać pacjentowi odpowiednią do osobistych preferencji kolorystykę.

Gumki do aparatu czyli ligatury

Wykonane z latekstu gumki do aparatu nazywane są także „ligaturami”. Ich rola to utrzymanie łuku ortodontycznego w zamku. Są widoczne zawsze, gdy otwiera się usta, dlatego produkowane są w wielu barwach, co pozwala na dopasowanie wyglądu aparatu do własnych upodobań. Dzięki temu chętnie korzystają z nich młode osoby, które są wyczulone na punkcie wyglądu.

Ligatury pełnią zatem podwójną rolę – praktyczną i ozdobną.

Gumki do aparatu - kolory jasne

Jakiej barwy ligatury wybrać? Wszystkie dostępne propozycje można podzielić na jasne, czarne, transparentne oraz kolorowe. Dobrze wyposażony gabinet może zaoferować kilkanaście kolorów. Jednak uwaga – każda barwa ma swoje wady i zalety.

I tak gumki do aparatu kolory jasne to ryzyko pojawienia się przebarwienia, jednak różowe sprawiają, że noszenie aparatu jest bardziej dyskretne. Barwa ta naturalniej komponuje się z metalowymi elementami aparatu, dlatego często wybierają ją osoby dorosłe, u których zachodzi potrzeba korekcji wady zgryzu.

Mało popularne są natomiast transparentne, ponieważ na skutek naturalnego zużycia szybko stają się żółtawe, co daje nieestetyczny efekt brudnych zębów. Dlatego jeśli zależy Ci na estetyce, raczej po takie nie sięgaj. 

Gumki ortodontyczne kolorowe

Kolorowe gumki ortodontyczne mają swoje zalety w zależności od konkretnej barwy. Na przykład decydując się na niebieską lub błękitną możemy optycznie wybielić zęby, zaś bordowe oraz granatowe wyglądają bardzo elegancko. Kolorowe gumki ortodontyczne są chętnie stosowane przez młodszych, którzy chcą dodać sobie estetyki, a aparat traktują jako ozdobę.

Pamiętaj, że kolorowe gumki wybielają uśmiech na zasadzie kontrastu. Dlatego sprawdzają się zarówno u dorosłych, jak i młodzieży oraz dzieci.

Gumki do aparatu ortodontycznego w ciemnych kolorach

Ciemne gumki do aparatu ortodontycznego również mają swoje zalety. Całkowicie czarne ładnie odcinają się wizualnie od zębów i pozwalają się wyróżnić. To nie jedyny ich atut. Kolejnym jest brak widocznych przebarwień. Z kolei szare gumki do aparatu ortodontycznego są bardzo neutralne i pozwalają zminimalizować widoczność aparatu na zębach.

Najładniejsze gumki do aparatu

Jakie są najładniejsze gumki do aparatu? Na to pytanie trudno odpowiedzieć, ponieważ każda osoba ma inny gust i chciałaby osiągnąć za ich pomocą inne efekty estetyczne. W chwili obecnej dużą popularnością cieszą się wśród młodzieży połączenia dwóch odmiennych barw, czyli na górnych zębach gumki w innym kolorze niż na dolnych. Jeśli szukasz gumek, które będą dobrym uzupełnieniem prezencji, musisz także dopasować je do cery. Mogą z nią kontrastować lub wręcz przeciwnie – komponować się wizualnie.

Ile kosztują gumki do aparatu ortodontycznego?

Gumki do aparatu ortodontycznego możesz nabyć nie tylko w gabinecie stomatologicznym, ale również w specjalistycznych sklepach i aptekach online, a nawet na platformach sprzedażowych. Koszt jednej gumki jest bardzo nieduży – kilkadziesiąt groszy. Często sprzedawane są w większych zestawach, liczących nawet 100 sztuk, wówczas cena to kilkanaście złotych.

Należy jednak pamiętać, że obojętnie od miejsca zakupu powinien zakładać je stomatolog. Nieumiejętne, samodzielne zakładanie gumek może spowodować rany na dziąsłach oraz nieprawidłową korekcję zgryzu. Dlatego jeśli decydujesz się na samodzielny zakup gumek, weź je ze sobą do gabinetu!

Jakie gumki do aparatu wybrać?

Jak wspomniano wcześniej, to, jakie gumki do aparatu wybierzesz, zależy od efektu, jaki chcesz osiągnąć. W każdym przypadku mogą Ci się przydać dodatkowe akcesoria, jak wosk do aparatu ortodontycznego – to preparat stworzony w celu łagodzenia potencjalnych podrażnień wynikających z noszenia aparatu. Przynosi znaczną ulgę, zwłaszcza w początkowych etapach noszenia wyciągu ortodontycznego wewnątrzustnego.

Dodatkowe akcesoria do wyciągu powinny zostać rekomendowane przez stomatologa po założeniu aparatu. Z ich powszechną dostępnością nie ma problemu, dlatego możesz dokupić je w razie potrzebny w dowolnej chwili.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.