Zgryz otwarty po zdjęciu aparatu – leczenie, przed i po operacji

Zgryz otwarty – przyczyny, objawy, skutki

Otwarty zgryz jest wadą, w której zęby nie stykają się ze sobą i tworzy się przestrzeń – szpara niedogryzowa. Tę wadę zgryzu można podzielić na trzy rodzaje:

• zgryz otwarty przedni – kiedy szpara niedogryzowa pojawia się pomiędzy siekaczami i kłami, czyli zębami przednimi;
• zgryz otwarty boczny – szpara niedogryzowa występuje między zębami trzonowymi i przedtrzonowymi, czyli w bocznym odcinku łuku zębowego;
• zgryz otwarty całkowity – tutaj występuje bardzo duże rozchylenie szczęk, nawet do tego stopnia, że w kontakcie pozostają tylko zęby trzonowe.

Wszystkie rodzaje wad zgryzu otwartego powinny zostać poddane leczeniu ortodontycznemu, a czasami wymagają również uczestniczenia w leczeniu logopedy. W niektórych przypadkach konieczna może się okazać operacja ortognatyczna.

Zgryz otwarty – przyczyny:

• uwarunkowania genetyczne – dziedziczone skłonności do wad zgryzu;
• nieprawidłowości w rozwoju kości twarzy;
• długotrwałe karmienie dziecka butelką i używanie smoczka;
• zbyt późne rozszerzanie diety dziecka;
• złe nawyki takie jak ssanie palca, przygryzanie ołówka, obgryzanie paznokci;
• niektóre choroby, mające wpływ na uzębienie.

Do powstawania zgryzu otwartego przyczyniają się zarówno złe nawyki, jak i uwarunkowania genetyczne oraz przebyte choroby. O ile nad wyeliminowaniem złych nawyków można i trzeba pracować, tak z czynnikami genetycznymi i niektórymi chorobami raczej wiele nie da się zrobić. Ale leczenie zgryzu otwartego jest konieczne w każdym przypadku.

Zgryz otwarty - objawy:

• defekty estetyczne – zgryz otwarty może prowadzić do zmian w wyglądzie twarzy, szczególnie w obrębie warg, które mogą wiotczeć i zniekształcenia spowodowanego skróconą górną wargą oraz wysokim podniebieniem;
• problemy z gryzieniem i przeżuwaniem;
• problemy z oddychaniem;
• problemy z mową – np. seplenienie, niewyraźne wymawianie niektórych słów;
• bóle w obrębie twarzy i bóle głowy.

Ta złożona wada zgryzu stanowi defekt estetyczny i funkcjonalny. Podjęcie leczenia pomaga wyeliminować ryzyko nieprzyjemnych powikłań, jakie pojawiają się, gdy wada nie jest leczona. 

Jakie są konsekwencje nieleczenia zgryzu otwartego? Najczęściej są to problemy z mową, przeżuwaniem, gryzieniem, rysami twarzy (nieproporcjonalność, zwiotczenie warg), nieprawidłowości w ułożeniu żuchwy i szczęki.

Zgryz otwarty u dzieci – przyczyny i leczenie

Zgryz otwarty u dziecka to wynik zarówno czynników genetycznych, jak i złych nawyków związanych z długim karmieniem butelką, używaniem smoczka, ssaniem palca, gryzieniem ołówków, obgryzaniem paznokci itp. Czym objawia się zgryz otwarty u 2 latka? Poza widoczną szparą między zębami, mogą wystąpić problemy z artykułowaniem słów, przeżuwaniem pokarmu czy nawet oddychaniem. 

Zgryz otwarty u 2 latka wymaga wizyty u stomatologa dziecięcego i konsultacji z ortodontą, który podejmie  odpowiednie leczenie. Konieczne będzie wyeliminowanie złych nawyków, związanych z karmieniem, używaniem smoczka czy ssaniem palca. Może się okazać, że potrzebne będą zajęcia z logopedą oraz fizjoterapeutą. Konsultacje u specjalisty wspomagają leczenie, przy pomocy odpowiednich ćwiczeń, dziecko nauczy się prawidłowego oddychania, ułożenia języka czy opanowania niewłaściwych nawyków – np. ssania palca. 

Zgryz otwarty u 3 latka czy starszego dziecka zwykle leczony jest kompleksowo – każdy przypadek jest inny, dlatego kluczem jest indywidualne podejście do danego przypadku. Zazwyczaj stosowane są aparaty ruchome, leczenie miofunkcyjne, uzupełniające leczenie aparatem, a gdy wystąpi zgryz otwarty – ćwiczenia logopedyczne są niezwykle pomocne w opanowaniu złych nawyków. U starszych dzieci stosowane są aparaty stałe. W ostateczności proponowana jest operacja ortognatyczna.

Leczenie zgryzu otwartego

Prawidłowy zgryz to coś, o czym marzy każdy, kto miał do czynienia choćby z drobnymi wadami związanymi ze zgryzem. Niestety nie tylko zgryz otwarty jest problemem, którym należy się kompleksowo zająć. Do wad wymagających podjęcia leczenia należą choćby:

• zgryz krzyżowy – wada, polegająca na zachodzeniu zębów na siebie, często towarzyszy temu asymetria warg. Nieleczony zgryz krzyżowy może prowadzić do wielu komplikacji, w tym problemów z mową czy przeżuwaniem;
• przodozgryz – to wysunięcie dolnego łuku zębowego względem górnego. W zależności od tego jak zaawansowany jest przodozgryz, leczenie zazwyczaj polega na zastosowaniu aparatu, w niektórych przypadkach wymaga jednak operacji;
• tyłozgryz – wada, w której dolny łuk przesunięty jest do tyłu względem górnego;
• laterogenia – jest to boczne przemieszczenie żuchwy z często występującą przy tej wadzie asymetrią twarzy. Współwystępowanie innych wad zgryzu jest częste przy schorzeniu takim jak laterogenia. Operacja bywa konieczna, jeśli schorzenie wpływa na wygląd rysów twarzy.

Problemem mogą być także inne rodzaje wad: zgryz przewieszony, rotacja zębów, stłoczenia zębów, ząb zatrzymany. Korekcji może wymagać duża przerwa między jedynkami i wiele innych wad związanych z uzębieniem. 

Jeśli chodzi o zgryz otwarty, leczenie jest uzależnione od specyfiki konkretnego przypadku. Często stosowane są aparaty, ruchome i stałe, przy czym aparaty ruchome zwykle stosuje się u dzieci – proste i wygodne w użytkowaniu, pomagają wyrabiać dobre higieniczne nawyki. Aparaty ortodontyczne stałe są jednym z najczęściej stosowanych sposobów leczenia zgryzu otwartego. Aparat na zgryz otwarty stosowany jest przez około 2 lata, chybachyba że ortodonta zaleci inaczej. Niestety może zdarzyć się tak, że zgryz otwarty po zdjęciu aparatu ortodontycznego nadal jest problemem. Dlaczego tak się dzieje? Przyczyn tego stanu może być kilka. Być może leczenie prowadzone pod kontrolą ortodonty, noszenie aparatu stałego i regularne wizyty to za mało, żeby pozbyć się wady zgryzu. Lekarz może zalecić dalsze leczenie aparatem korekcyjnym, żeby zniwelować wadę do końca. Niestety - w niektórych przypadkach utrzymywanie się tej wady zgryzu mimo leczenia, może oznaczać,  że należy zdecydować się na leczenie chirurgiczne. 

Innym powodem zgryzu otwartego pomimo leczenia bywa niestosowanie się do zaleceń lekarza. Dotyczy to przede wszystkim noszenia aparatu retencyjnego. Nie wszyscy pamiętają o tym jak ważna jest regularność, stąd późniejsze problemy. Uleganie niewłaściwym nawykom, które spowodowały powstanie lub pogłębienie się wady, również jest powodem, dla którego zgryz otwarty w dalszym ciągu jest nierozwiązanym problemem. Inny powód odnawiania się tej wady zgryzu to – w przypadku młodych osób – wzrost i rozwój, ponieważ kości w dalszym ciągu się rozwijają. W przypadku, gdy zgryz otwarty przed i po ściągnięciu aparatu stanowi problem, ortodonta może zalecić ponowne założenie aparatu. 

W niektórych przypadkach operacja zgryzu jest koniecznością. Może zostać zalecona przez specjalistę, kiedy pomimo leczenia nie ma zadowalających efektów i problemem wciąż pozostaje zgryz otwarty. Operacja ortognatyczna wykonywana jest także wtedy, kiedy przyczyna zgryzu otwartego tkwi w niewłaściwym rozwoju kości i potrzebna jest chirurgiczna korekcja. Ponieważ ten typ zgryzu czasami występuje wraz z innymi wadami – np. przodozgryzem, operacja to sposób na szybką i efektywną korekcję wady. 

Operacja zgryzu otwartego odbywa się w całkowitym znieczuleniu. Najczęściej usuwana jest część kości ze szczęki górnej. Zabieg dostosowany jest do indywidualnych potrzeb pacjenta. Po operacji należy ściśle stosować się do zaleceń lekarza co do diety i pielęgnacji jamy ustnej. 

Zgryz otwarty – o czym należy pamiętać?

Wady zgryzu utrudniają codzienną pielęgnację jamy ustnej i chodzi tu nie tylko o zgryz otwarty, ale także inne wady zgryzu, które mogą współwystępować. Nieprawidłowe ułożenie zębów to nie tylko defekt estetyczny i utrudnienie funkcjonowania, ale również  problem związany z zachowaniem higieny. Dlatego szczególną wagę należy przywiązywać do kompleksowej pielęgnacji, stosując szczoteczki, dopasowane twardością włosia do zębów i dziąseł, szczoteczki soniczne, międzyzębowe, nici dentystyczne, dobre pasty i płyny do płukania, niwelujące płytkę bakteryjną i zapobiegające szybkiemu namnażaniu się bakterii. 

Po założeniu aparatu ortodontycznego należy z jeszcze większą dokładnością i starannością dbać o codzienną higienę jamy ustnej. Dlatego sięgnij po szczoteczki, pasty i płyny marki GUM – np. GUM® ORTHO lub GUM® PAROEX®. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji i regularnym wizytom w gabinecie stomatologicznym można uniknąć większości problemów z zębami, a szybko podjęte leczenie jest bardziej efektywne!

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.