Separacja zębów przed założeniem aparatu ortodontycznego

Czym jest separacja ortodontyczna?

Separacja zębów to dość częsty zabieg u osób planujących założyć aparat ortodontyczny. Separacja – inaczej oddzielanie zębów – polega na umieszczeniu pomiędzy zębami kilkumilimetrowych, elastycznych elementów, których głównym zadaniem jest stworzenie wolnych przestrzeni pomiędzy naturalnie stłoczonymi zębami.

Sam zabieg jest bardzo prosty – dentysta wykonuje go, nawlekając separator na nić dentystyczną i za jej pomocą umieszczając go między zębami. Może również użyć specjalnego narzędzia, przypominającego mały nożyk dentystyczny. W obu przypadkach zabieg nie powinien trwać więcej niż kilka minut.

Rzecz jasna separacja zębów jest tymczasowa. Gumowe przekładki zakłada się na kilka lub maksymalnie kilkanaście dni – do czasu, aż nie osiągnie się pożądanej odległości pomiędzy zębami. Powstałe w ten sposób przestrzenie umożliwiają założenie metalowych pierścieni lub innych elementów aparatu ortodontycznego, np. ekspanderów.

Separatory umieszcza się zazwyczaj pomiędzy pierwszymi i drugimi zębami trzonowymi – czyli tymi, na których później cementuje się pierścienie. Tylko w szczególnych przypadkach separację zębów przed aparatem wykonuje się na innych zębach. Zdarza się to najczęściej wtedy, gdy potrzebne jest miejsce do przesuwania zębów na właściwe pozycje, a nie do założenia pierścieni.Czy

Separacja zębów jest konieczna?

Nie każdy pacjent ortodontyczny potrzebuje separacji zębów. U niektórych osób można uzyskać prawidłowe warunki zgryzowe i bez zakładania pierścieni, i bez separacji ortodontycznej. Ich zęby mają po prostu wystarczająco dużo miejsca, aby dobrze ustawić się w łuku.

Separacji przed aparatem ortodontycznym nie przeprowadza się również wtedy, gdy do korekty zgryzu używa się przezroczystych nakładek Invisalign lub innych, wykonanych w podobnej technologii.

Czy separacja zębów boli?

Proces aplikacji separatorów ortodontycznych u większości pacjentów nie powoduje bólu. Może pojawić się lekkie uczucie ściskania czy dyskomfort związany z obecnością ciała obcego w jamie ustnej (tak jakby pomiędzy zębami utkwił kawałek jedzenia), ale nie są to odczucia szczególnie dolegliwe.

Ból może jednak pojawić się już po zabiegu separacji ortodontycznej. Oznacza to, że zęby zaczynają się rozsuwać i tworzyć przestrzeń niezbędną do założenia aparatu. Kwestią indywidualną jest natomiast stopień natężenia bólu. Niekiedy – szczególnie jeśli zęby są mocno stłoczone – ból może być ciągły i uporczywy. W takim wypadku pojawia się tuż po założeniu separatorów i utrzymuje nawet kilka dni. W większości przypadków bolesność pojawia się przeważnie podczas jedzenia, szczotkowania zębów lub nocą, kiedy wszystkie bodźce odczuwane są intensywniej.

Jeśli ból lub dyskomfort nie ustąpią, możesz zażyć dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, najlepiej paracetamol lub ibuprofen. Ulgę może przynieść Ci wolne sączenie chłodnych napojów, a także przepłukanie zębów łagodzącym płynem do płukania lub naparem ziołowym.

Jak dbać o zęby z separatorami ortodontycznymi?

Po separacji ortodontycznej musisz uważać, aby przekładki nie wypadły spomiędzy zębów. Najczęściej dzieje się tak podczas żucia, szczególnie lepkich lub twardych pokarmów. Unikaj więc produktów takich jak:

• orzechy,   
• guma do żucia,
• cukierki z masy cukrowej lub mlecznej,
• włókniste mięso
•  surowe warzywa i owoce.

Spożywanie takich pokarmów może być też mało komfortowe, szczególnie jeśli po separacji odczuwasz ból. Zamiast nich wybieraj posiłki o gładkiej konsystencji – owsiankę, lekkie sosy, purée warzywne, zblendowane koktajle owocowe, zupy kremy lub miękkie mięso, najlepiej drobiowe.

Pamiętaj też o regularnej higienie jamy ustnej. Po separacji zębów stosuj się do poniższych zasad

• Szczotkuj zęby przynajmniej przez 2 minuty co najmniej 2 razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku.
• Jeśli nie masz możliwości umycia zębów, postaraj się przynajmniej wypłukać jamę ustną lub użyj dyskretnej szczoteczki międzyzębowej. Pozwoli Ci to łatwo i szybko usunąć resztki jedzenia spomiędzy zębów.
• Nie wykonuj gwałtownych ruchów szczoteczką w okolicach zębów, pomiędzy którymi znajdują się przekładki do separacji ortodontycznej. Wierzchołki i boki zębów szczotkuj poziomymi, a nie pionowymi ruchami.
• Nie zaprzestawaj nitkowania zębów, ale nie wykonuj go w miejscach, gdzie założone są separatory. 

Jeśli z jakichś powodów przekładka wypadnie, nie zwlekaj i umów się na wizytę u swojego lekarza ortodonty. Pod żadnym pozorem nie próbuj zakładać ich samodzielnie. Inaczej niż można sądzić, nie jest to łatwe zadanie i wymaga sporej precyzji. Zbyt głęboko założona przekładka może uszkodzić dziąsła i spowodować groźne stany zapalne.