Miazga zębowa odsłonięta lub ze stanem zapalnym – objawy i leczenie

Każdy z zębów ma miękki, galaretowaty rdzeń zwany miazgą zębową. Jeśli z jakichś przyczyn zostanie ona odsłonięta lub ząb trawi próchnica, staje się podatna na infekcje i bardzo bolesne stany zapalne. Taki stan wymaga natychmiastowego leczenia stomatologicznego. W artykule przeczytasz o schorzeniach dotykających tę część zęba, najczęstszych przyczynach zapalenia miazgi zębowej i sposobach jej leczenia.

Co to jest miazga zębowa?

Można wyróżnić dwie części zewnętrzne zęba: koronę oraz korzeń. Ten ostatni osadzony jest w zębodole i – jeśli nie cierpisz na schorzenia dziąseł – nie jest widoczny w jamie ustnej. Na cały ząb składają się natomiast cztery warstwy tkanek.

●       Szkliwo. Najbardziej zewnętrzna i najtwardsza warstwa zęba (a także najtwardsza tkanka w organizmie).

●       Zębina. Jest ona bardziej miękka i w większym stopniu podatna na uszkodzenia. Jej najważniejszą funkcją jest ochrona miazgi zębowej przed bakteriami lub szkodliwymi związkami chemicznymi. Znajdują się w niej kanaliki zębinowe, a w nich biegną włókna nerwowe.

●       Cement. Jest to twarda warstwa, która pokrywa i chroni korzeń zęba pod dziąsłami.    

●       Miazga zębowa. To jedyna z miękkich tkanek zęba, nazywana także tkanką żywą.      Znajdują się w niej naczynia krwionośne, za pomocą których do zęba dostarczane są składniki odżywcze, a także nerwy odpowiedzialne za odbieranie wrażeń bólowych zęba.

Miazga zębowa jest jedyną częścią zęba, która „czuje”. Sygnalizuje ona zmiany chorobowe zachodzące w zębie, co pozwala Ci szybko zareagować.

Kiedy masz do czynienia z odsłoniętą miazgą zębową?

Odsłonięta miazga zębowa ma dwie przyczyny: mechaniczne uszkodzenie zęba oraz zmiany próchnicze.

Do odsłonięcia miazgi zębowej dochodzi często w wyniku urazów mechanicznych, których następstwem jest pęknięcie szkliwa lub złamanie korony zęba. Są na to podatne przede wszystkim osoby z osłabionym szkliwem wynikającym z wieku lub złej higieny jamy ustnej. Do uszkodzeń może dojść również w wyniku:

●       bruksizmu,

●       nawykowego zgrzytania zębami,

●       niedopasowanego wypełnienia zęba,

●       szlifowania zębów w celach protetycznych.

Przyczyną odsłoniętej miazgi zębowej znacznie częściej jest jednak próchnica zębów. Postępujący rozkład szkliwa powoduje odsłonięcie kanalików zębowych i w dalszej kolejności także miazgi zębowej. Pozbawiona ochrony przed czynnikami zewnętrznymi i bakteriami miazga jest wtedy bardzo podatna na infekcje. W krótkim czasie może rozwinąć się zapalenie miazgi zębowej.

Dowiedz się, jak wygląda odbudowa uszkodzonego zęba

Czym jest zapalenie miazgi zębowej?

Pulpitis, czyli zapalenie miazgi zęba, jest stanem, w którym w tej tkance rozwija się silna infekcja bakteryjna. Stan ten powoduje nie tylko silny ból, ale także wrażliwość zębów. Objawy te nasilają się wraz z rozwojem choroby. Nieleczone lub leczone niewłaściwe mogą nawet prowadzić do poważnych powikłań w tkankach otaczających ząb – ozębnej lub kości.

W zależności od rozwoju infekcji stan zapalny miazgi zębowej możemy podzielić na dwa rodzaje.

●       Odwracalne zapalenie miazgi zębowej – jest to łagodny przebieg choroby, a przy szybkim podjęciu leczenia zwykle udaje się uratować miazgę.    

●       Nieodwracalne zapalenie miazgi zębowej – jego konsekwencją jest martwica miazgi zębowej. Jeśli doszło     do nieodwracalnego stanu, ząb można uratować, usuwając miazgę w trakcie leczenia kanałowego. Niestety, w niektórych przypadkach konieczne jest jego wyrwanie.

Przewlekłe i nieleczone zapalenie miazgi może prowadzić do licznych powikłań. Najczęstszym z nich jest ropień zębowy. Zgromadzona wewnątrz zęba ropa jest środowiskiem, w którym następuje szybkie namnażanie się bakterii, przez co zwiększa się ryzyko rozległego zapalenia jamy ustnej.

Innymi często występującymi powikłaniami zapalenia miazgi zębowej są: torbiele, przetoki i ziarniaki. Wszystkie z nich mogą prowadzić do chorób innych organów ciała. Rozprzestrzenienie się infekcji bakteryjnej na cały organizm może powodować m.in. zapalenie mięśnia sercowego, ropień mózgu lub kłębuszkowe zapalenie nerek.

Poznaj skutki źle przeprowadzonego leczenia kanałowego zęba

Zapalenie miazgi zębowej – objawy

O początkowej fazie zapalenia miazgi zębowej najczęściej świadczy nagły, ale epizodyczny ból zęba. Pojawia się on w wyniku wystawienia miazgi zębowej na działanie podrażniających czynników takich jak:

●       wysoka lub niska temperatura,

●       słodkie i kwaśne potrawy,

●       mechaniczny nacisk na ząb.

Objawy te utrzymują się krótko, ale są sygnałem, że w miazdze zębowej powstały już zmiany chorobowe. Wraz z ich pogłębieniem pojawia się uporczywy ból o wysokim natężeniu. Jest on ciągły, pulsujący i trudny do zniesienia. Bardzo często promieniuje on do okolic oka, skroni lub ucha, a niekiedy towarzyszy mu również ból głowy oraz gorączka.

Martwy ząb – jak rozpoznać i jak leczyć?

Jak zapobiegać i leczyć zapalenie miazgi zębowej?

Niestety, zainfekowana miazga zęba nie goi się sama i wymaga odpowiedniego leczenia. Czasami pacjenci mogą myśleć, że infekcja zęba zniknęła, skoro nie odczuwają już bólu w zębie, ale to tylko sygnalizuje, że nerwy wewnątrz zęba obumarły.

Oceny zaawansowania zapalenia miazgi zębowej musi dokonać lekarz stomatolog, najczęściej na podstawie RTG zęba. Ustali on też przyczyny zapalenia i wdroży odpowiednie leczenie. Zwykle polega ono na:

●       usunięciu ubytku próchnicowego i wykonaniu wypełnienia zęba,

●       założeniu opatrunku z tlenkiem cynku lub wodorotlenkiem wapnia na ząb,

●       leczeniu kanałowym,

●       usunięciu zęba.

W niektórych przypadkach, zwłaszcza jeśli zapaleniu miazgi zębowej towarzyszą powikłania, konieczna może być antybiotykoterapia. Wyleczy ona postępującą infekcję i umożliwi stomatologowi zastosowanie właściwego leczenia.

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zapaleniu miazgi zębowej i jej martwicy jest właściwa higiena jamy ustnej. Jej podstawą jest mycie zębów dwa razy dziennie przez co najmniej dwie minuty, najlepiej za pomocą szczoteczki o miękkim włosiu. Pamiętaj jednak, że szczotkowanie czyści tylko 2/3 powierzchni zębów, w związku z czym nie możesz zapominać o regularnym nitkowaniu i płukaniu zębów przeznaczonym do tego płynem.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.