Pleśniawki u niemowlaków i dzieci – czym są i jak je leczyć?
Pleśniawki u niemowląt i dzieci to zmiany będące efektem zakażenia grzybiczego. Do zainfekowania może dojść już w pierwszych chwilach życia noworodka po porodzie naturalnym. Istnieje jeszcze kilka innych przyczyn grzybicy w jamie ustnej dziecka. Jak rozpoznać pleśniawki u niemowlaka i jak postępować, gdy zauważymy ich obecność. Czy można zapobiec występowaniu tego rodzaju zmian?
Czym są pleśniawki na języku lub jamie ustnej?
Pleśniawki u niemowlaków to wykwity będące efektem infekcji grzybiczej. Zwykle patogenem odpowiedzialnym za występowanie objawów jest drożdżak Candida albicans. Bytuje on na skórze oraz w układzie moczowo-płciowym i pokarmowym człowieka. W sytuacji obniżenia odporności może dojść do ich niekontrolowanego namnażania z wystąpieniem widocznych objawów zakażenia.
- Przyczyną pleśniawek u noworodków może być zakażenie podczas porodu drogami natury lub poprzez ssanie mleka matki z objętego zakażeniem sutka. Infekcję grzybiczą noworodkowi rodzic może przekazać także poprzez oblizywanie jego smoczka.
- Czynnikiem sprzyjającym powstawaniu pleśniawek na języku, podniebieniu, błonie śluzowej policzków, dziąsłach czy gardle u niemowlaka jest także wcześniactwo, niedojrzały układ odpornościowy czy niska masa urodzeniowa.
- Zakażenie grzybicze u niemowlaków rozwija się ponadto poprzez doustny kontakt dziecka z różnymi zainfekowanymi przedmiotami – gryzakami, smoczkami, zabawkami. Powodem pleśniawek po okresie niemowlęctwa są również brudne rączki, które w trakcie ząbkowania często maluch wkłada do buzi.
- Pleśniawki u dziecka to także skutek niewłaściwej higieny jamy ustnej oraz efekt niepożądany po antybiotykoterapii.
Czy wiesz, czym jest próchnica butelkowa i jak się objawia?
Jak wyglądają pleśniawki u niemowlaków i dzieci?
W początkowym stadium, pleśniawki u niemowlaka przyjmują postać biało-kremowego nalotu w buzi. Zwykle zmiany obejmują język, dziąsła, podniebienie czy błonę śluzową policzków. Cechuje je konsystencja zsiadłego mleka, twarożku. Mogą pojawiać się jako pojedyncze plamki. Przy próbie usunięcia zmian może pojawić się krwawienie.
W miarę rozwoju zakażenia grzybiczego, zmiany się powiększają i zlewają, zajmując coraz większy obszar jamy ustnej. Pleśniawki mogą też lokalizować się w gardle, krtani, przełyku, tchawicy czy jelitach.
Objawy pleśniawek u niemowlaków i dzieci
Wygląd zewnętrzny zmian, które pojawiają się w postaci pleśniawek w buzi niemowlaków i starszych dzieci, jest podobny. Zależnie od wieku, różny jest jednak sposób manifestowania przez dziecko nieprzyjemnych objawów.
Pleśniawki u noworodków
Często pierwszym zauważalnym przez rodziców objawem pleśniawek u noworodków jest zmiana w ich zachowaniu. Pojawia się niepokój, nadmierne rozdrażnienie oraz płaczliwość malucha. Zmiany w buzi u tak małego dziecka zwykle utrudniają ssanie, co odpowiada za występowanie niechęci do jedzenia. Czasem może też wystąpić podwyższona temperatura.
Wewnątrz ust noworodka zauważalne są wówczas zmiany w postaci pojedynczych białych śladów czy plam, których nie da się usunąć, przecierając gazikiem zwilżonym przegotowaną wodą. Nie należy ich mocno trzeć, gdyż wywoła to krwawienie.
Pleśniawki u niemowlaków
Jak wyglądają pleśniawki u niemowlaka? W buzi malucha pojawiają się widoczne, nieusuwalne białe plamy przypominające resztki mleka. Zmiany występują na języku, wewnętrznej powierzchni policzka czy na dziąsłach. Nieleczone obejmują coraz większe obszary jamy ustnej niemowlaka.
Pleśniawki u starszych dzieci
U starszych dzieci pleśniawki mogą prowadzić do występowania nieprzyjemnych epizodów bólu, zwłaszcza w trakcie spożywania pokarmów czy picia napojów. Zniechęca to dziecko do jedzenia i jest przyczyną obniżenia apetytu.
Poznaj odpowiedzi na 5 najważniejszych pytań dotyczących higieny ustnej dziecka
Co zastosować na pleśniawki u dziecka i niemowlaka?
Pleśniawki u dzieci zdecydowanie wymagają konsultacji z lekarzem w celu doboru najbardziej odpowiedniego preparatu leczniczego ograniczającego namnażanie się grzybów. Forma stosowanego środka na pleśniawki u niemowląt i dzieci zależy od stopnia zaawansowania choroby.
Leczenie pleśniawek u niemowląt można prowadzić przy użyciu preparatu w formie żelu, który za pomocą specjalnego aplikatora umieszcza się bezpośrednio na tkanki zmienione chorobowo. W zwalczaniu pleśniawek stosuje się także preparaty przeciwgrzybicze w maści lub płynie, które mają działanie odkażające, przeciwzapalne oraz łagodzące ból.
Bez względu na wybraną postać, korzystnie, by środek wspierał nie tylko sam proces leczenia, ale także regenerację tkanek i nie powodował nadmiernego wysuszania śluzówki jamy ustnej. Jeśli infekcji grzybiczej towarzyszy zakażenie bakteryjne, leczenie pleśniawek u dzieci wymaga dołączenia antybiotykoterapii.
Domowe sposoby na pleśniawki u niemowlaków i dzieci
Domowe sposoby na pleśniawki u niemowlaka i starszych dzieci mogą zapobiegać nawrotom infekcji grzybiczych. Stanowią też bardzo dobre wsparcie dla kuracji zleconej przez lekarza. Nie powinny jednak całkowicie zastąpić konsultacji specjalistycznej, zwłaszcza u najmłodszych dzieci.
W domowych warunkach ulgę w przypadku pleśniawek u noworodków i starszych dzieci przynosi przemywanie jamy ustnej naparami ziołowymi, głównie z rumianku, szałwii czy melisy. W trakcie terapii należy unikać podawania posiłków zbyt gorących, kwaśnych i o twardej konsystencji, aby ograniczyć ryzyko podrażnień.
Sposoby zapobiegania pleśniawkom u niemowlaków i dzieci
Najlepszym sposobem przeciwdziałania pleśniawkom na języku u niemowląt jest szczególna dbałość o higienę jamy ustnej już od pierwszych chwil życia malucha. Pozwoli to nie tylko wyrobić właściwy nawyk codziennego czyszczenia zębów, ale także usunie resztki jedzenia z dziąseł, co ograniczy namnażanie szkodliwej flory bakteryjnej.
W przypadku niemowląt karmionych piersią dobrze jest myć pierś przed każdym przystawieniem do niej malucha. Zdecydowanie pomaga też utrzymywanie w czystości i częste wyparzanie wszystkich akcesoriów niemowlęcych – smoczków, butelek, gryzaków, które mają kontakt z buzią malucha. Podobnie należy dbać o higienę wszystkich zabawek, które niemowlęta wkładają sobie do ust. Zdecydowanie należy unikać oblizywania smoczka czy łyżeczki przeznaczonej dla niemowlaka. Pleśniawkom u dzieci starszych zapobiega ponadto nauka częstego mycia rąk. Bez względu na wiek dziecka, jeśli jego stan zdrowia wymaga zastosowania antybiotykoterapii, należy pamiętać o konieczności podawania właściwych probiotyków.
Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.