Wyrzynanie ósemki - jakie ma objawy, ile trwa i jak łagodzić ból?

Kiedy dochodzi do wyrzynania ósemki i ile trwa proces? 

Trzecie trzonowce, czyli ósemki, to zęby, które wyrastają jako ostatnie, zwykle między 16-25 rokiem życia. Mogą jednak pojawić się nawet znacznie później, po ukończeniu 40. lat. Zawiązki tych zębów zaczynają być obecne w dziąśle około 5-6 roku życia, ale nie zawsze jest to widoczne na zdjęciu pantomograficznym szczęk. Zwykle można je zlokalizować za pomocą zdjęcia RTG dopiero w wieku 10-11 lat.

Proces wyrzynania zębów mądrości różni się osobniczo. Jest mocno zależny od wielu czynników, m.in.: od predyspozycji genetycznych. U niektórych zęby te pojawiają się dość szybko i nie sprawiają zbyt wielu problemów. W większości przypadków etap ten jest jednak rozciągnięty w czasie nawet przez 2-3 lata i trwa skokowo. Jest to czas niezbędny do całkowitego wykształcenia zęba, czyli nie tylko korony, ale również jego korzenia. Nie jest to jednak sztywną regułą. 

Nie u wszystkich pojawiają się zawiązki ósemek, co jest wynikiem zmian ewolucyjnych, jakie zaszły na przestrzeni lat. Aktualne przyzwyczajenia dietetyczne uwzględniające dużą ilość żywności przetworzonej, gotowanej, miękkiej spowodowały, że należy użyć mniejszej siły przy gryzieniu i rozdrabnianiu pokarmu. Zmniejszyło to ilość bodźców pobudzających zęby mądrości do wzrostu.

Jak rozpoznać, że ósemka się wyrzyna? 

Wyrzynanie ósemki bardzo rzadko przebiega zupełnie niezauważalnie. Zęby te pojawiają się u osób dorosłych na etapie zakończonego już wzrostu szczęk. Zwykle brak wtedy miejsca w łuku zębowym na nowy ząb. Pojawienie się kolejnego powoduje zatem silne dolegliwości bólowe oraz szereg innych objawów wyrzynania ósemek.

Z uwagi na lokalizację trzecich trzonowców, wyrzynająca się ósemka odpowiada za wyraźny dyskomfort bólowy w tylnej części szczęk. Ból przy wyrzynaniu ósemki trwa od kilku do kilkunastu dni i pojawia się naprzemiennie z epizodami wyciszenia dolegliwości. Wynika to z faktu, że ósemki nie rosną w sposób ciągły, jednostajny, ale etapami.

W miarę narastania stanu zapalnego, ból jest coraz bardziej rozległy i obejmuje także dziąsła oraz podniebienie. Mogą pojawić się powiększone węzły chłonne. Ból często promieniuje w kierunku ucha czy skroni. Błona śluzowa w okolicy wyrzynającego się zęba staje się mocno rozpulchniona, zaczerwieniona i bardzo drażliwa. Pojawia się opuchlizna dziąsła. Często dołącza się szczękościsk odpowiadający za problemy ze swobodnym, szerokim otwarciem ust. Utrudnia to codzienną aktywność, zwłaszcza gryzienie i żucie jedzenia. Może wystąpić również stan podgorączkowy lub gorączka oraz uczucie ogólnego złego samopoczucia. 

Czy wiesz, kiedy konieczne jest chirurgiczne usuwanie ósemki?

Utrudnione wyrzynanie ósemki - objawy i powikłania 

Pierwszym z problemów związanych z wyrzynaniem się trzecich trzonowców jest silny ból. Zwykle jego nasilenie wzrasta z powodu utrudnionego wyrzynania ósemki. Nie jest to jedyny kłopot. W większości przypadków brakuje miejsca w łuku zębowym na kolejny, nowy ząb. Pojawia się zatem narastające, coraz mocniejsze uczucie rozpierania szczęki oraz ściskania pozostałych zębów. Może to prowadzić do stłoczenia zębów i ich przemieszczania na nieprawidłową pozycję w łuku zębowym. 

Dodatkowo, bardzo często obecne są powikłania wyrzynającej ósemki wynikające bezpośrednio z zaburzeń rozwoju zawiązki zęba oraz kierunku jej wzrostu. Trzeci trzonowiec może pozostać całkowicie otoczony przez kość lub pojawić się tylko w części na powierzchni dziąsła. Wówczas stwierdza się zatrzymanie ósemki. Zwykle na zdjęciu pantomograficznym szczęk wyraźnie widać niewłaściwą lokalizację ósemki np.: ząb mądrości jest ustawiony poziomo względem pozostałego uzębienia. 

Ciągłe nagryzanie dziąsła podrażnionego przez niewyrżnięty właściwie ząb powoduje często krwawienie na skutek zranień. Sprzyja to gromadzeniu resztek pokarmu, co stwarza idealne warunki do namnażania się drobnoustrojów i utrzymywaniu stanu zapalnego. Zwiększa się wówczas ryzyko rozwoju zmian próchniczych. W takiej sytuacji niezbędna jest konsultacja stomatologiczna w celu wyboru najlepszej terapii z rozważeniem konieczności ekstrakcji zęba przyczynowego.

Sprawdź, jak rozpoznać i jak leczyć ząb zatrzymany

Jak uśmierzyć ból, gdy rośnie ząb mądrości? 

Ból od wyrzynającej się ósemki może być odczuwany jako bardzo nieprzyjemny i silny. Ma to bezpośredni związek nie tylko z wrodzoną osobniczą wrażliwością na bodźce bólowe, ale również z kierunkiem wzrostu zęba. Jeśli trzeci trzonowiec podczas wzrostu wywołuje dolegliwości w postaci np.: bólu zęba czy dziąsła, warto sięgnąć po środki przeciwbólowe ogólnodostępne bez recepty.

Ulgę mogą też przynieść domowe sposoby na ból zęba. Są one pomocne także dla kobiet, u których wyrzynanie ósemki trwa w ciąży. Można stosować m.in.: płukanki z rumianku, szałwii czy mięty. Chwilowe złagodzenie objawów przyniesie rozgryzienie kwiatów drzewa goździkowego (czyli goździków) lub ząbku czosnku.

Podrażnienia oraz krwawienie dziąseł zminimalizuje stosowanie np.: płynu do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną. Ma on także działanie bakteriobójcze, co skutecznie chroni zęby. Jego stosowanie sprzyja regeneracji przyzębia oraz zmniejsza obrzęki. 

Środki te uśmierzą czasowo dyskomfort bólowy, ale nie rozwiążą całkowicie problemu. Nawet po ustaniu czy załagodzeniu dokuczliwych objawów należy udać się na konsultację do stomatologa. Po dokonaniu pełnej diagnostyki uwzględniającej m.in.: badanie wewnątrzustne, zdjęcie RTG szczęk oraz wywiad, podejmie decyzję o najlepszej terapii.

Prezentowane powyżej treści mają za zadanie szerzenie ogólnej wiedzy na temat zdrowia jamy ustnej i nie zastępują profesjonalnej opinii lub diagnozy lekarskiej. Zawsze w przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.