Alkohol i twoja jama ustna: niebezpieczny związek

 Alkohol prowadzi do erozji szkliwa zębów

Jednym z najbardziej oczywistych, ale jednocześnie często ignorowanych, efektów spożywania alkoholu jest jego działanie na szkliwo zębów. Wiele alkoholi, zwłaszcza win i napojów alkoholowych zawierających kwasy (np. wina, piwa cytrusowe), prowadzi do erozji szkliwa. Kwaśne środowisko sprzyja rozpuszczaniu minerałów w szkliwie, przez co zęby stają się osłabione, bardziej podatne na uszkodzenia, ból i wrażliwość. Co gorsza, alkohol często spożywany w dużych ilościach prowadzi do ich coraz większej demineralizacji, co może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń zębów. W konsekwencji osoby regularnie pijące alkohol częściej borykają się z problemami z zębami, w tym z ich łamliwością i próchnicą.

 Alkohol zaburza równowagę mikroflory w jamie ustnej

Alkohol wpływa na naszą florę bakteryjną w jamie ustnej, zaburzając naturalną równowagę między bakteriami "dobrymi" i "złymi". Podczas gdy nasza ślina na co dzień pełni funkcję ochronną, neutralizując kwasy i usuwając resztki pokarmowe, alkohol powoduje jej wysuszenie. Mniejsza ilość śliny oznacza, że bakterie chorobotwórcze mogą się namnażać, prowadząc do infekcji, stanów zapalnych i w konsekwencji rozwoju chorób przyzębia. To nie tylko problem estetyczny – choroby dziąseł mogą prowadzić do ich krwawienia, bólu, a w skrajnych przypadkach – do utraty zębów.

 Alkohol a próchnica

Alkohol, a szczególnie słodkie napoje alkoholowe (np. likiery, słodkie koktajle czy piwa smakowe), może również prowadzić do rozwoju próchnicy. Dzięki wysokiej zawartości cukrów, które pozostają w jamie ustnej po spożyciu alkoholu, bakterie powodujące próchnicę mają doskonałe warunki do rozwoju. Połączenie cukru i alkoholu to prawdziwa recepta na uszkodzenie zębów. Co więcej, po wypiciu alkoholu rzadziej dbamy o higienę jamy ustnej, co tylko pogarsza sytuację.

 Alkohol przyczynia się do suchości w ustach

Jednym z najczęstszych i najbardziej odczuwalnych efektów spożywania alkoholu jest uczucie suchości w ustach, zwane kserostomią. Alkohol działa na gruczoły ślinowe, hamując wydzielanie śliny, co prowadzi do zmniejszenia jej objętości. Ślina jest kluczowa dla zdrowia jamy ustnej – nie tylko pomaga w trawieniu pokarmu, ale również neutralizuje kwasy i wypłukuje bakterie. Jej brak stwarza idealne warunki do rozwoju infekcji i próchnicy. Osoby z przewlekłą suchością w ustach częściej cierpią na bóle, a także problemy z dziąsłami i zębami.

Alkohol a Barwienie zębów

Nadmierne spożycie alkoholu nie zostało udowodnione jako znaczące źródło przebarwień zębów. Istnieją jednak szczególne zagrożenia, o których należy pamiętać.

Badania w laboratorium wykazały, że chromogeny, czyli silne pigmenty, znajdujące się w czerwonym winie, są wchłaniane przez wierzchnią warstwę zęba, powodując przebarwienie tej warstwy. Czerwone wino i mocno zabarwiony alkohol mogą więc nadal przebarwiać zęby.

Oprócz barwienia powierzchni, kwas zawarty w alkoholu, a także kilka składników powszechnych w napojach mieszanych, może przyczyniać się do erozji szkliwa zębów, czyniąc zęby bardziej podatnymi na zabarwienia przez inne pokarmy i napoje.

Próchnica zębów, zużycie zębów i choroby dziąseł

Istnieje wiele sposobów, w jakie nadmierne spożycie alkoholu może prowadzić do próchnicy zębów i chorób dziąseł.

Alkohol zawiera naturalnie cukier. W płytce nazębnej żyją szkodliwe bakterie, które żywią się cukrem i wytwarzają kwas. Kwas ten osłabia szkliwo zębów i umożliwia powstawanie ubytków.

Powodem, dla którego czujesz się odwodniony, gdy pijesz, jest to, że alkohol zmniejsza ilość wazopresyny (substancji antydiuretycznej) wytwarzanej przez twój organizm. Prowadzi to do zmniejszenia produkcji śliny i suchości w ustach.

Ślina jest istotną częścią zrównoważonego i zdrowego środowiska jamy ustnej. Wymiata ona cząstki jedzenia z zębów i dziąseł, pokrywa zęby cienką warstwą, która chroni przed kwasami wytwarzanymi przez bakterie, a nawet zawiera pewne środki przeciwbakteryjne, które zabijają szkodliwe bakterie.

Długotrwały brak śliny może być zatem szkodliwy, ponieważ nie ma naturalnej ochrony jamy ustnej, a zęby i dziąsła są narażone na działanie bakterii, które łatwo mogą być przyczyną chorób dziąseł i próchnicy.

Alkohol a nieprzyjemny zapach z ust

Nie tylko bezpośredni wpływ alkoholu na zdrowie jamy ustnej, ale także jego pozostałości, mogą prowadzić do problemów z nieprzyjemnym zapachem z ust. Kiedy alkohol wchodzi w kontakt z bakteriami w jamie ustnej, powstają nieprzyjemne zapachy. Ponadto, suchość w ustach sprzyja tworzeniu się nieświeżego oddechu.

Alkohol a rak jamy ustnej

Najpilniejszym ryzykiem związanym z nadmiernym spożyciem alkoholu jest rozwój nowotworów, w tym raka jamy ustnej. Rak jamy ustnej obejmuje nowotwory jamy ustnej, gardła i krtani.

Picie poza umiarem zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory związane z alkoholem. Osoby, które regularnie spożywają alkohol w nadmiarze, mają 1,8-krotnie zwiększone ryzyko raka jamy ustnej i gardła oraz 1,4-krotnie zwiększone ryzyko raka krtani.

W jaki sposób alkohol przyczynia się do tego ryzyka? Wszystko sprowadza się do toksyn.

Trwają badania nad związkiem między spożywaniem alkoholu a rakiem, ale badania wykazały, że:

• Metabolizowany etanol rozkłada się na aldehyd octowy, toksyczny związek chemiczny, który może uszkodzić DNA
• Alkohol wytwarza chemicznie reaktywne cząsteczki, które zawierają tlen. Poprzez proces utleniania cząsteczki te mogą uszkadzać DNA.
• Alkohol zmniejsza zdolność organizmu do rozkładania i wchłaniania składników odżywczych, które mogą być związane z ryzykiem zachorowania na raka.
• Według NHS "częstotliwość spożywania [alkoholu] jest ważniejsza niż czas trwania w latach - wyższe spożycie w ciągu kilku lat ma większe ryzyko raka jamy ustnej niż niższe spożycie przez wiele lat", chociaż czas trwania jest nadal ważny jako czynnik ryzyka innych chorób przewlekłych, takich jak choroby sercowo-naczyniowe i niektóre miejsca. "   

Ograniczanie ryzyka

Wiedza umożliwia podejmowanie mądrych decyzji dotyczących zdrowia osobistego. Priorytetowo traktując dbałość o zdrowie jamy ustnej, możesz mieć duży wpływ na zdrowie całego ciała!

Istnieją pewne sposoby, aby zmniejszyć ryzyko problemów zdrowotnych związanych z alkoholem, jednocześnie decydując się na okazjonalne picie.

Poza tym praktykuj dobrą opiekę zdrowotną jamy ustnej przed, w trakcie i po wypiciu. Obejmuje to:

• Pij dużo wody przed i pomiędzy drinkami.
• Nie żuj lodu w napojach. Żucie lodu może uszkodzić Twoje zęby.
• Szczotkuj po wypiciu. Wprowadziłeś dużo cukru do ust, więc przestrzeganie pełnej rutyny pielęgnacji jamy ustnej szczotkowania, czyszczenia pomiędzy zębami i płukania jamy ustnej jest ważne.

Niezależnie od tego, czy są to słodycze, czy kufel w pubie, umiar jest ważny dla zachowania zdrowia jamy ustnej.

Przede wszystkim jednak zrozum oznaki uzależnienia od alkoholu i w razie potrzeby sięgnij po niezbędną pomoc.

Jak chronić jamę ustną mimo spożywania alkoholu?

Choć najlepiej byłoby ograniczyć lub całkowicie wyeliminować alkohol z życia, istnieją sposoby na ochronę jamy ustnej, gdy już nie da się tego uniknąć. Oto kilka porad:

1. Dbaj o higienę jamy ustnej – Regularne mycie zębów i stosowanie nici dentystycznej po spożyciu alkoholu pomoże usunąć resztki alkoholu oraz bakterie.

2. Unikaj słodkich napojów alkoholowych – Zamiast likierów czy piwa smakowego, wybieraj napoje o niskiej zawartości cukru

3. Regularnie odwiedzaj dentystę – Kontrole stomatologiczne pozwalają na wczesne wykrycie problemów związanych z alkoholem, takich jak próchnica czy zapalenie dziąseł.