Hoe eetstoornissen je tanden en mondgezondheid beïnvloeden

De meest voorkomende eetstoornissen

De drie primaire vormen van eetstoornissen zijn anorexia nervosa, boulimia nervosa en eetbuien. Elk van deze eetstoornissen heeft zijn eigen symptomen en beïnvloedt de lichaams- en mondgezondheid op verschillende manieren.

Anorexia nervosa

Anorexia nervosa, meestal gewoon “anorexia” genoemd, creëert bij patiënten een angst om aan te komen. Ongeacht hoeveel gewicht ze verliezen, ze hebben een negatieve kijk op hun lichaamsgewicht en vorm. Mensen met anorexia gaan tot extreme maatregelen om hun lichaamssamenstelling te beheersen. Denk aan overmatige sporten, zichzelf uithongeren, laxeermiddelen gebruiken of overgeven na het eten - ook wel bekend als purgeren. Omdat dit gedrag de voedingsstoffen in het lichaam beperkt, kan anorexia een aantal belangrijke gezondheidsproblemen veroorzaken, waaronder schade aan het hart, botten en tanden. Maar door het regelmatig overgeven, komt er maagzuur in je mond, wat op den duur je tanden en kiezen door het zuur oplost. Dit noemen we ook wel "anorexia gebit.”

Anorexia is de op een na dodelijkste psychische stoornis na drugsverslaving en kan mensen van elk geslacht, leeftijd of gewicht treffen. 

Boulimia nervosa

Boulimia nervosa, of “ boulimia” is de tweede gevaarlijkste eetstoornis na anorexia. Boulimia kenmerkt zich door periodes van eetbuien - snel voedsel in overmaat consumeren - gevolgd door purgeren. Mensen met boulimia hebben vaak het gevoel dat ze niet in staat zijn om hun eetgedrag te beheersen en proberen dit te reguleren door te vasten. Deze langdurige beperking kan leiden tot eetbuien gevolgd door purgeren of het gebruik van laxeermiddelen om de recent geconsumeerde calorieën uit het lichaam te verwijderen voordat ze kunnen worden omgezet in vet. Helaas betekent dit dat voedingsstoffen ook verloren gaan tijdens het zuiveringsproces, wat kan leiden tot ondervoeding. Boulimia heeft hierdoor dus ook negatieve gevolgen voor je gebit.

Eetbuien

De derde meest voorkomende vorm van een eetstoornis is eetbuien. Mensen die hier last van hebben, hebben de neiging om te eten terwijl ze eigenlijk geen honger hebben. Ze eten dan een grotere hoeveelheid dan de bedoeling was en gaan door met eten, zelfs als ze vol zitten, ongeacht enig ongemak. In tegenstelling tot anorexia en boulimia, is er bij eetbuien een gebrek aan inspanning zoals extreem sporten of purgeren. Vanwege gevoelens van schaamte kunnen eetbuien juist optreden wanneer iemand alleen is, en proberen ze hun eetgedrag voor anderen te verbergen. 

Hoe eetstoornissen de mondgezondheid beïnvloeden

Er is overlap in hoe elk van deze eetstoornissen de mondgezondheid beïnvloedt, hier zijn de belangrijkste gedragingen die leiden tot mondschade:

Ondervoeding

Een evenwichtig dieet is belangrijk voor de algehele gezondheid van je lichaam. Beperkte voedingspatronen en langdurige ondervoeding beroven het lichaam van essentiële voedingsstoffen, wat kan leiden tot verschillende mondgezondheidsproblemen. Ondervoeding verstoort namelijk het evenwicht van het orale microbioom, vermindert de weerstand tegen schadelijke bacteriën en vermindert het vermogen van weefsels om effectief te genezen. Deze aandoeningen kunnen leiden tot problemen zoals verzwakte, gebroken en losse tanden, zweertjes in de mond, gebarsten liggen,  chronische droge mond en bloedend tandvlees.

Maagzuur tast glazuur aan

Purgeren, oftewel herhaaldelijk overgeven, heeft ernstigere gevolgen voor de mondgezondheid dan andere vormen van ongestructureerd eetgedrag. Tijdens het purgeren komt de mondholte vaak en langdurig in contact met maagzuur, wat leidt tot schade aan je tanden en mondslijmvlies. Maagzuur tast ook regelmatig de achterkant van de voortanden aan, wat zorgt voor dunner glazuur en verhoogde gevoeligheid. Andere manieren waarop purgeren je tanden en algehele gezondheid kan beschadigen zijn: 

• Verminderd slikken als gevolg van slokdarmscheuren door herhaald overgeven.

• Zweren op de zachte weefsels van de mond.

• Bloeden, terugtrekkend tandvlees als gevolg van een frequente en agressieve tandenpoetsgewoonte en gingivitis

• Verminderde speekselproductie.

• Een slechte adem

Door je tanden te poetsen op het verkeerde moment, kan de schade van purgeren ook verergeren. Als je je tanden meteen na het overgeven poetst, kan de schade aan je tanden door de wrijving erger worden. 

Overconsumptie van suikers

Hoewel eetbuien de minst levensbedreigende vorm van verstoord eetgedrag zijn, brengen ze nog steeds een verhoogd risico voor de mondgezondheid van de patiënt vanwege de geheimzinnigheid van eetbuien. Want iemand die zijn eten verbergt, is minder geneigd om na een eetbui te poetsen, wat leidt tot de opbouw van tandplak en tandbederf. 

Tandheelkundige behandelingen voor tanden beschadigd door eetstoornissen

Eetstoornissen zoals anorexia en boulimia kunnen ernstige gevolgen hebben voor je gebit, waaronder tandbederf, erosie en terugtrekkend tandvlees. Door met een tandarts te praten, kunnen mensen met een eetstoornis de zorg en ondersteuning krijgen die nodig is om de mondgezondheid en het algemene welzijn te verbeteren.

Tandheelkundige opleiding voor patiënten in herstel

Het behandelen van eetstoornissen gebeurt vaak met behulp van een multidisciplinaire aanpak. Hier komen zorgteams bestaande uit psychologen, voedingsdeskundigen en tandartsen bij kijken. Samen kunnen deze zorgteams een uitgebreid behandelplan opstellen dat alle aspecten van het herstel behandelt.

Tandartsen kunnen discreet gesprekken voeren over het opzetten van mondgezondheidsroutines voor thuis om de algehele mondgezondheid te verbeteren. Ze zullen de stappen van een gezond tandheelkundig ritueel voor thuis doornemen, inclusief twee keer per dag poetsen, interdentale reiniging en spoelen met mondwater. 

Gewoonten die ontstaan tijdens een eetstoornis, zoals overmatig poetsen, agressief poetsen en meteen na het overgeven, dragen bij aan schade aan zowel je tanden als tandvlees. 

Tandartsen kunnen de juiste poetstechniek, poetsfrequentie en hoeveelheid druk demonstreren die tijdens het poetsen moet worden gebruikt en andere gepersonaliseerde inzichten delen over hoe extra schade tijdens het herstelproces kan worden verminderd.

De beste mondverzorgingsroutine in drie stappen: 

1. Reinig voorzichtig en effectief waar een tandenborstel dat niet kan met een zachte interdentale rager.
2. Poets je tanden om ze gezond, schoon en stralend te houden.
3. Spoel met een milde mondspoeling om je tanden en tandvlees te versterken en de effecten van je goede poetsen te verlengen.

Overgevoeligheid voor dentine

Dentine overgevoeligheid kenmerkt zich door scherpe pijn of ongemak in je tanden bij blootstelling aan koude of warme temperaturen, zure of zoete voedingsmiddelen of bij het poetsen. Overmatig purgeren en agressief poetsen kunnen slijtage en schade aan het tandglazuur en terugtrekkend tandvlees veroorzaken, met tandgevoeligheid voor dentine als gevolg. Om deze overgevoeligheid thuis te behandelen moet je speciale tandheelkundige producten gebruiken zoals desensibiliserende tandpasta of mondwater. Tandartsen kunnen professionele behandelingen toepassen en de oorzaak van de gevoeligheid aanpakken, zoals remineralisatie, restauratie en weefselchirurgie. 

Remineralisatie

Een verminderde speekselproductie kan een symptoom zijn van zowel ondervoeding als zuivering. Speeksel speelt een belangrijke rol in de natuurlijke remineralisatie van tanden door mineralen zoals calcium, fosfor en fluoride aan het oppervlak van verzwakte tanden te leveren. Deze mineralen worden afgezet op de tanden en herstellen het glazuur, waardoor tanden beter bestand blijven tegen gaatjes. Tandartsen kunnen het remineralisatieproces versnellen door fluoridebehandelingen.

Weke delen chirurgie

Weke delen chirurgie, gaat dit over operaties van zachte weefsels. Een onderdeel van het behandelplan voor mensen die last hebben van terugtrekkend tandvlees en overgevoeligheid op blootgestelde wortels van tanden, is weke delen chirurgie. De meest voorkomende soorten weke delen operaties zijn tandvleestransplantaties en parodontale plastische chirurgie om wortels van tanden te bedekken die werden blootgesteld als gevolg van terugtrekkend tandvlees . Maar ook om het tandvlees opnieuw vorm te geven en hun algehele uiterlijk te verbeteren. Weke delen chirurgie wordt meestal uitgevoerd zodra iemand niet langer een actieve eetstoornis heeft.

Kronen

Voor tanden die te verzwakt en beschadigd zijn om te worden gerepareerd met vullingen en remineralisatie, kan een kroon een oplossing bieden. Hierbij wordt de beschadigde tand aangepast en deze een kunstmatige kap die met tandcement wordt bevestigd. Deze kroon fungeert als een nieuw en sterk kauwoppervlak. Er zijn verschillende materialen beschikbaar voor kronen, waaronder diverse metalen en keramiek.

Tandheelkundige gezondheid is mogelijk na ongeordend eten

Het herstel van een eetstoornis omvat behandeling voor zowel de psychische aandoening als het fysieke welzijn. Een tandarts kan patiënten begeleiden bij het herstel van hun mondgezondheid. Het repareren en versterken van beschadigde tanden gaat verder dan esthetiek, het helpt ook bij een gezond eetpatroon.

Ken of ben jij of iemand die worstelt met een eetstoornis? Er is hoop op herstel van de algehele gezondheid. Zorg ervoor dat tandheelkundige zorg deel uitmaakt van het volledige herstelplan om zo de gevolgen van anorexia of boulimia op de tanden tegen te gaan.